مقدّمه
بروز مشکلات و سختی‌هایی که گاه رُخدادی ناگریزند، عامل مهمّی در تلخ‌کامی زندگی است. برای برخورداری از زندگی رضایت‌بخش باید در جستجوی راه‌هایی برای تقویت خردمندانه‌ترین واکنش یعنی صبر و بردباری بود.
سؤال‌های اصلی این است که: چگونه می‌توان بر نیروی صبر و قدرت شکیبایی افزود؟ در هنگامه بروز یک موقعیت ناخوشایند، چه کاری باید انجام داد تا در برابر مشکلات، کم‌طاقت یا بی‌طاقت نشد؟ آیا راهی برای رهایی از بی‌صبری و جَزَع و فَزَع وجود دارد تا با پیمودن آن، زندگی را با شادکامی و رضایتمندی همراه نمود؟ قرآن به عنوان کتاب راه‌نمای یک زندگی مطلوب، چه آورده‌ای برای بشر دارد؟
در این نوشتار، با نگاهی علمی و کاربردی به مفهوم صبر و با بهره گرفتن از آیات نورانی قرآن، در پی پاسخ به این پرسش‌ها هستیم. در قرآن، جریان‌ها و موقعیّت‌های ناخوشایندی که برای انبیای الهی و پیروانشان و در رأس آنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله اتفاق افتاده، گزارش شده است. برای مقابله با این ناخوشایندی‌ها نیز راه‌کارهایی ارائه شده است. این راه‌کارها و راه‌نمایی‌های موردی ـ که در جریان‌های خاص و به ظاهر پراکنده وارد شده‌اند ـ بر قوانین علمی استوارند و باید شناسایی و کشف گردند. از این رو می‌توان با دقّت در آیات بیانگر انواع واکنش‌های افراد و تأمّل در آموزه‌هایی که در این مواقعِ سخت به آنان ارائه شده است، روش‌های کلّیِ «توان‌افزایی در سختی‌ها» را شناسایی و کشف نمود و آنها را در موقعیّت‌های مشابه، به کار بست.
