پژوهشى در باره وجود كنونىِ بهشت و دوزخ
آيا خداوند، بهشت و دوزخ را آفريده و آنها هم اكنون وجود دارند ؟ يا اين كه در آينده آفريده مىشوند؟
در پاسخ اين سؤال بايد گفت: قريب به اتفاق عالمان اسلامى بر اين باورند كه بهشت و دوزخ، پيش از اين، آفريده شدهاند. شيخ صدوق رحمهالله در اين باره مىگويد:
عقيده ما در باره بهشت و دوزخ، اين است كه آنها آفريده شدهاند و پيامبر صلىاللهعليهوآله هنگامى كه به معراج رفت، وارد بهشت شد و دوزخ را ديد.۱
شيخ مفيد نيز در اين باره مىگويد:
بهشت و دوزخ، اكنون آفريده شدهاند. براى اين مطلب، روايتها رسيده است و پيروان شريعت و صاحبان آثار، بر آن اتّفاق نظر دارند.۲
اين سخن، نشان مىدهد كه مخالفان اين نظريّه، بسيار اندك و قابل چشمپوشىاند. و امّا دلايل اين نظريه، آيات و