صادق علیه السلام و نقل از این امام پذیرفته و بازگو کردند. بااین‌حال در شماری از این اخبار، یا به سبب ضعف راوی و امانت‌دار نبودن او و یا به دلیل شرایط تقیه‌ای، روایاتی می‌بینیم که در تعارض و تقابل با اخبار امامیه‌اند. طوسی در شناسایی روایات برخاسته از شرایط تقیه کوشیده و توجه به مذهب راوی را سرلوحهٔ بررسی‌های خود قرار داده است؛ ازاین‌رو روایات تقیه‌ای بیشتر قابل شناسایی‌اند. در مقابل، روایاتی که شاذ برآورد شده و به تأویل رفته‌اند، دلالت‌های پنهان خود را حفظ کرده‌اند. از جمله شمار بسیاری از اخبار شاذ راویان زیدی در کنار اخبار شاذ راویان دیگر قرار گرفته و بر دلالت روایت دیگر سایه افکنده‌اند یا در انتخاب دو روایت متعارض نقش شاهد و مؤید را ایفا کرده‌اند.

به دیگر سخن، از این نمونه‌ها به‌خوبی برمی‌آید که چگونه روایات شاذ راویان زیدی که گاهی طوسی آنها را برای جمع با اخبار دیگر تأویل و تفسیر و مقید به حالت خاص می‌کند، در مواردی خود سبب به تأویل رفتن دلالت برخی روایات امامی می‌شوند. پس کثرت روایت در موضوعی خاص به‌تنهایی نمی‌تواند سبب حجیت دلالت باشد؛ زیرا منابع روایی فقه امامی انباشته از روایات راویان زیدی، فطحی، واقفی و اهل سنت است که بازبینی و جدا کردن آنها، به‌ویژه در مواردی که با یکدیگر همخوانی و توافق دارند و مقابل روایات کم‌شمار امامیه قرار می‌گیرند، بایسته و ضروری است.

یکی از بهترین راه‌های بازبینی و بررسی این روایات ریشه‌یابی مذهبی و اعتقادی راویان و ناقلان اخبار و توجه به جریان‌هایی است که اخبار گروه‌های مختلف شیعی را در منابع روایی امامی نفوذ داده و مکتوب کرده است.

۶. الگوی سندی

یکی از دستاوردهای این پژوهش، کشف الگوی سندی نویسندگان امامی است. هرچند این نتیجه نسبت به مبحث اصلی یعنی بررسی تأثیر زیدیه فرعی به حساب می‌آید، درخور توجه و مفید است. مؤلفان و نویسندگان امامی و احتمالاً بیشتر

هم در اختیار داشته که شاگردش علامه حلی (۷۲۶ق) بارها و بارها از آن در خلاصة الاقوال یاد می‌کند.

پس از سدهٔ هشتم نویسندگان و محدثان امامی تنها به تکرار و گردآوری احادیث و منابع پیشین پرداختند و هیچ تألیف یا منبع جدیدی به منابع حدیثی امامی راه نیافت تا روایات زیدی هم از آن جمله باشد.

بااین‌همه باید گفت تأثیر راویان زیدی بر حدیث امامیه در این برهه‌ها نبوده است؛ بلکه بیشترین تأثیر در سدهٔ دوم گذاشته شد که هنوز بین امامیه و زیدیه مرز چندانی ایجاد نشده بود. افزون بر آن، هنوز معیار مشخصی هم برای جدا کردن روایات فرق مختلف شیعی وضع نشده بود و ازاین‌رو محدثان و مشایخ نخستین، روایاتی را که راویان از امامان آنها نقل می‌کردند می‌پذیرفتند.

بنابراین حدیث زیدیه در ابتدا با امامیه نزدیک و دست‌درآغوش بود؛ اما پس از آن منابع این دو فرقهٔ شیعی از یکدیگر دور شدند تا اینکه در سدهٔ پنجم به حداکثر فاصله از یکدیگر رسیدند. پس از آن در دوره‌هایی مثل سدهٔ ششم و هفتم اندکی به هم نزدیک شدند و سپس باز فاصله گرفتند.

۵. حوزهٔ تأثیرگذاری

روایات زیدی در چه موضوع یا مبحثی بیشترین تأثیر را داشته‌اند؟

روایات راویان زیدی در موضوعات و قلمروهای متفاوتی به منابع امامی راه یافته‌اند که در فصل پنجم به آنها پرداختیم. تاریخ قیام زید، برخی اعتقادات مشترک زیدیه و امامیه، روایات فقهی، برخی تفاسیر امامی، روایات اخلاقی و نیز منابع رجالی امامی از این روایات متأثرند. بااین‌همه به نظر می‌رسد مهم‌ترین حوزه‌ای که از روایات راویان زیدی تأثیر پذیرفته و نیاز به توجه دارد، فقه امامیه است.

راویان زیدی اگرچه گروهی از شیعیان بودند، به سبب نزدیکی بیشتر با اهل سنت، به‌ویژه محدثان و فقهای آنان، باورها و اعتقاداتی را پذیرفتند که در روایات آنها وجود داشت. امامیه اخبار و کتاب‌های این راویان را به سبب هم‌عصر بودنشان با امام