بودند که نزد همهٔ فرق و مذاهب مورد احترام بودند و گاه مرجع به شمار می‌رفتند. این مقبولیت همگانی به‌ویژه دربارهٔ امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بیشتر بود و پس از آن امام رضا علیه السلام از چنین مقامی برخوردار شد. ازاین‌رو نویسندگان امامی سده‌های پسین برای گردآوری و تدوین جوامع حدیثی امامیه ابایی از مراجعه به نسخه‌ها و دفاتر حدیثی شیعیان یا به طور کلی ناقلان غیرامامی نداشتند. نجاشی و طوسی بسیاری از راویان صاحب کتاب را نام می‌برند و با تعبیر «عامی» معرفی می‌کنند. افزون بر این، به نظر می‌رسد در سدهٔ اول و دوم هجری هنوز این ائمه منحصر در شمار امامان امامیه نشده بودند و اهل سنت آنها را به عنوان فقیهان محدث از نسل علی علیه السلام می‌شناختند.
گذشته از این، برخی راویان صادقین علیهما السلام پس از خروج زید یا بر اثر قیام‌ها و رخدادهای دیگر تاریخی تغییر باور و آیین دادند؛ اما نقلیات و احادیث آنان در منابع امامی و محافل شیعی باقی ماند. این امر سبب نفوذ باورهای راوی پیش یا پس از تغییر باور در روایاتش شد. مطالعه و بررسی زندگی و اعتقادات راویان زیدی، که در فصل دوم به‌تفصیل آمد، بسیاری از این نکات را روشن می‌کند.
راویانی بودند که در دورهٔ پایانی زندگی خود از امامان شیعهٔ امامیه دور شدند که نمونهٔ مشهور آن ابوالجارود است که پس از امام باقر علیه السلام و خروج زید، از امام صادق علیه السلام دور شد؛ تاجایی‌که امام صادق علیه السلام بارها از تغییر باور وی نزد اصحابش شکایت و ابراز ناخرسندی کرد.۱ راویان دیگری نیز چون خالد بن سلیمان اقطع از باور زیدی خود بازگشتند. اقطع چنان به امام ارادت یافت که می‌گفت نمازهایی را که پیش از آشنایی با امام صادق علیه السلام خوانده، اعاده کرده است.۲
مطالعهٔ احادیث و تاریخ رجال نشان می‌دهد باید بر دو عامل بالا، قسم سومی هم افزود: راویان و ناقلانی که به باور یا مذهب خاصی پایبند نبودند و
