می‌رسد مذاهب مختلف مسلمانان در کوفه رنگ اعتقادات مشترک کوفیان را به خود می‌گرفت و پس از آن با باورها و گرایش‌های خاص دیگر از سایر فرقه‌ها متمایز می‌شد.
بنابراین می‌توان گفت چون کوفه پایگاه شیعیان ـ بنابر تعریف عام از این اصطلاح ـ بوده است، تفکیک عقاید آنان از یکدیگر در سده‌های نخستین و مرزبندی زیدی-امامی بین آنها به‌درستی امکان‌پذیر نیست. آنان به طور کلی اندیشه‌هایی التقاطی از افکار رایج در هر دوره را داشته‌اند. برای نمونه پس از قیام زید تا سال‌های سال تفکر انقلاب و قیام مسلحانه را در سر داشتند. پس از سرکوب قیامهای نافرجام امامان زیدی، آنان به هر اندیشه‌ای که به ماندگاری و رواج تفکرشان، و به‌ویژه علی‌دوستی، کمک می‌کرد پناه می‌بردند. ازاین‌رو باآنکه امام رضا علیه السلام از میان شیعیان مدینه بود، پس از ولایت‌عهدی ایشان باز رویکردی مرجع‌گونه به ایشان داشتند.۱
افزون بر تحولات نخستین که سبب شکل‌گیری زیدیه به صورت فرقه‌ای مستقل در میان شیعیان شد، در نگاهی کلی‌تر زیدیان قرن‌های پسین و به‌ویژه زیدیان معاصر با زیدیهٔ نخستین تفاوت آشکاری دارند. محورهای این تحولات را می‌توان در این عناوین گنجاند:
الف) امامت
بارزترین مشخصهٔ امام نزد زیدیان این است که با قدرت حاکم مبارزه کند یا اینکه خود قدرت را در دست داشته باشد؛ یعنی به طور کلی امام باید درگیر سیاست باشد. جز این ویژگی که میان زیدیان نخستین و پسین مشترک است، دیگر ملاک‌های امام نزد آنان دچار دگرگونی شده است که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:
۱. علم امام
زیدیان کوفه، و به طور خاص جارودیان، اعتقاد داشتند که امام دارای علمی خاص
