میرسد این راویان در اصل از اهل سنت بودهاند که به واسطهٔ زیستن در کوفه و همجواری با شیعیان نام آنها در اسناد یا کتابهای شیعیان آمده و بر این اساس بزرگان پسین زیدی یا شیعی آنان را به عنوان راویان شیعی در منابع رجالی معرفی کردهاند.
ابومنذر جفیر بن حکم عبدی
نجاشی او را ثقه، عربی و راوی امام صادق علیه السلام معرفی میکند.۱ بردیجی وی را بهاختصار معرفی میکند۲ و طبرانی برخی روایات او را میآورد.۳ به نظر میرسد نام درست این راوی «جیفر» است؛ زیرا منابع اهل سنت و نیز طوسی این گونه ثبت کردهاند.۴ به نظر میرسد پسر جیفر، منذر، به شیعه نزدیکتر بوده است؛ زیرا صدوق به روایات وی طریق میدهد و از آنها یاد میکند۵ و دیگر منابع امامی نیز گاه روایات او را آوردهاند.۶
رافع بن سلمه بن زیاد اشجعی
نجاشی او را کوفی و از راویان امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام و «ثقة من بیت الثقات و عیونهم» معرفی میکند.۷ روایات رافع، که یکی از آنها حدیث مشهور «بهترین مردم بعد از پیامبر ابوبکر و سپس عمر است» از امام علی علیه السلام است، در منابع اهل سنت گزارش شده است.۸ بخاری رافع بن سلمه و اجدادش را که از صحابهٔ امام علی علیه السلام بودهاند معرفی کرده است؛۹ نام صحابی امام علی علیه السلام ابوالجعد رافع اشجعی بوده که
1.. نجاشی، همان، ص۱۳۱. او در شرححال پسرش منذر ضبط «حكیم» را آورده است كه درست به نظر نمیرسد (ر.ک: همان، ص۴۱۸).
2.. بردیجی، اسماء المفرده، ص۱۶۲.
3.. طبرانی، المعجم الاوسط، ج۴، ص۲۲۳؛ طبری، تاریخ الطبری، ج۳، ص۹۷.
4.. ر.ک: طوسی، الرجال، ص۱۷۸؛ منقری، كتاب الصفین، ص۲۹۶.
5.. ر.ک: صدوق، كتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۹۵ و ج۴، ص۴۹۹.
6.. برای نمونه ر.ک: كلینی، الکافی، ج۸، ص۳۶۰؛ طوسی، الامالی، ص۴۶۰.
7.. نجاشی، همان، ص۱۶۹.
8.. برای نمونه ر.ک: احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۰۶ و ج۵، ص۲۷۱.
9.. بخاری، التاریخ الكبیر، ج۳، ص۳۰۵.