مواردی مثل احکام طلاق، ارث و شیوهٔ مسح پا بیشتر به فقه امامی نزدیک است.۱ او جد مادری شریف رضی (۴۰۶ق) و شریف مرتضی (۴۳۶ق) است. شریف مرتضی در کتاب ناصریات در واقع مجموعه‌ای از فتاوا و نظریات فقهی جدش را برگزیده و با برخی از آنها موافقت یا مخالفت کرده و در حقیقت اثری در فقه مقارن گرد آورده است.۲
در مقابل آراء فقهی ناصر اطروش، فقه قاسم رسّی، که در طبرستان مقلدانی داشت، به اهل سنت و حنفی‌ها نزدیک‌تر بوده است؛ بر این اساس همواره بین دو گروه زیدیان گیلان (ناصریه) و زیدیان دیلم (قاسمیه) اختلاف و کشمکش بود.۳ این رقابت ادامه داشت تا آنکه از میان این دو گروه زیدی آل‌بویه برخاستند و حکومت بغداد را به دست گرفتند. آل‌بویه با وجود اینکه در اصل گرایش زیدی داشتند، پس از کسب قدرت هیچ یک از مذاهب شیعی را رسمیت ندادند و تنها به طور کلی از باورهای شیعی حمایت کردند. برای نمونه آنان برای نخستین بار اجازه دادند که در بغداد برای امام حسین علیه السلام عزاداری عمومی برپا شود، اعیاد شیعی را جشن گرفتند و برای مزار ائمه علیهم السلام گنبد و بارگاه ساختند.۴
با قدرت گرفتن زیدیه در یمن، زیدیان شمال ایران رو به زوال رفتند؛ بااین‌حال تا زمان ظهور صفویه و رسمی شدن مذهب دوازده‌امامی در ایران همچنان باقی بودند و پس از این تاریخ تغییر آیین داده، محو شدند.۵
یمن
ابن‌طباطبا هنگام قیام خود، ابراهیم پسر امام کاظم علیه السلام را به نمایندگی از خویش به یمن فرستاد. ابراهیم در سال ۲۰۳ق از عباسیان شکست خورد؛ اما توانست اعتقادات
1.. ویلفرد مادلونگ، «زیدیه»، ترجمهٔ محمد منافیان، طلوع، ۱۳۸۴ش، ش۱۵، صص۱۸۰، ۱۸۱.
2.. ر.ک: شریف مرتضی، الناصریات، ص۵.
3.. هالم، تشیع، ترجمهٔ محمدتقی اكبری، ص۳۶۱.
4.. برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ اقدامات آل‌بویه ر.ک: مادلونگ، فرقه‌های اسلامی، صص۱۴۴-۱۴۵؛ جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ج۱، صص۳۶۳-۳۶۴.
5.. ر.ک: مادلونگ، همان، ص۱۴۲.
