احادیث تاریخی قابل تشخیص است. ازاین‌رو ما هم پیش از هر چیز به اخبار تاریخ زیدیه در منابع امامیه می‌پردازیم. سپس تأثیر زیدیه را در روایات اعتقادی امامی و دیگر مباحث برمی‌رسیم.
۱. تاریخ
فرقهٔ زیدیه با شورش مسلحانهٔ زید بن علی شکل گرفت؛ ازاین‌رو برای شناسایی مختصات باورهای این گروه باید به سراغ همین مسئلهٔ تاریخی رفت. زید بن علی که رهبر و محور این قیام بود، در نظر زیدیان مقدس شمرده می‌شود و طبیعی است که در ستایش او یا پیش‌بینی قیام و شهادتش روایات بسیاری نقل کنند.
روایات و اخبار امامیه در تأیید یا رد قیام و عملکرد زید بن علی متناقض و گونه‌گون‌اند؛ هرچند بیشتر آنها بر ستایش زید بن علی دلالت دارند. برداشتی که از این روایات می‌شود، همواره مورد مناقشه و اختلاف بوده است.۱ در روایات دیگری نیز پیشگویی دربارهٔ فرجام قیام و کشته شدن زید آمده است. افزون بر روایات سرزنش‌آمیز یا ستایش‌گونه دربارهٔ زید و شخصیت او، در موارد بسیاری نیز وی راوی احادیث در منابع امامی است.
پیش‌بینی قیام زید
در دو روایت از پیامبر صلی الله علیه و اله خروج مردی به نام زید از صُلب حسین علیه السلام و کشته شدن او پیشگویی می‌شود.۲ پیشگویی دیگر از محمد حنفیه است؛ هنگامی که زید بن حسن علیه السلام از مقابلش می‌گذرد، محمد حنفیه از تصلیب زید بن علی خبر می‌دهد.۳ امام باقر علیه السلام نیز در خطابی سرزنش‌آمیز به زید هشدار می‌دهد: «تو در محلهٔ کناسه
