دلیل که در این دوره نام و اعتبار استاد به چنان درجهای رسیده بود که شاگردان بسیاری مشتاق بودند روایات او را بشنوند و گرد آورند. البته امالیها همیشه هم گزارش احادیث نبوده است؛ برای نمونه در امالی شریف مرتضی بیان نکات ادبی و پاسخ به شبهات کلامی بیشتر دیده میشود.
صدوق، مفید و طوسی سه کتاب امالی در حوزهٔ حدیث دارند که امالی مفید از جهت اَسناد و شمار صفحات از اهمیت کمتری برخوردار است.۱ به نظر میرسد چون تخصص مفید بیشتر در حوزهٔ کلام بوده تا حدیث، و کتاب برجستهای نیز در حوزهٔ احادیث و روایات امامیه ننگاشته است، طرق خاصی برای اسناددهی روایاتش نداشته است. مقایسهٔ اسناد احادیث کتابهای وی با احادیث دیگر نویسندگان همچون صدوق و طوسی نیز نشان میدهد که وی حجم اندکی از میراث حدیثی امامیه را حفظ و منتقل کرده است؛ ازاینرو در بررسی امالیهای این سه نویسنده هم نام مفید و کتابش کمتر به چشم میخورد.
عالمان زیدیه نیز چندین کتاب امالی دارند که اکنون از منابع مهم روایی آنان، بهویژه در میان منابع مربوط به سدههای چهارم و پنجم، محسوب میشود. الامالی الاثنینیة، الامالی الخمیسیة و الامالی ابواطالب هارونی از این دسته منابعاند. مهمترین و نخستین نگاشتهٔ زیدی نیز در حقیقت یک کتاب امالی از احمد بن عیسی بن زید بوده که شاگردش محمد بن منصور مرادی آن را گرد آورده و خود نیز بر آن افزوده است.
بههرروی شکی نیست که روایات مذکور در کتابهای امالی نسبت به دیگر کتابهای یک نویسنده از اعتبار و وثاقت کمتری برخوردارند؛ زیرا دستنوشتهٔ خود نویسنده نیستند و احتمال دخل و تصرف در مطالب املاشده و یادداشتشده بیشتر است. ضعف دیگر کتب امالی این است که در مجالس املای حدیث کمتر مباحث سنگین علمی و مطالب عمیق طرح میشده و بیشتر اوقات استاد از روی کتاب، جزوه