تصریح شده که او مثالب برخی صحابه را میگفته است. ابنحیویه گفته است: «احمد بن محمد بن سعید ابنعقده در مسجد جامع براثی مثالب صحابه را املا میکرد».۱ بُراثا محلهای قدیمی در بغداد بوده که ابنکثیر آن را «معدن الرفض» خوانده۲ و احتمالاً شیعهنشین بوده است. بااینحال روایتی از ابنعقده در نکوهش صحابه نمییابیم؛ جز آنکه گزارشی نشان میدهد او بهشدت از معاویه بیزار بوده است. ابوجعفر دیمیری گفته است:
۰.من در سال ۳۲۳ق در کوفه ابوالعباس ابنعقده را دیدم و از او خواستم مجلس درسی که از دست داده بودم را برایم تکرار کند. او سر باززد؛ وقتی اصرارم را دید پرسید: از کدام شهر آمدهای؟ گفتم: از اصفهان. گفت: چرا در باطن مردم شهر شما دشمنی با اهلبیت رسول خدا نهفته است؟ گفتم: چنین مگو یا شیخ که اکنون در میان مردم اصفهان فقیهان و پرهیزکاران و فاضلان شیعی بسیار هست. گفت: شیعهٔ معاویه؟ گفتم: نه؛ به خدا سوگند تنها شیعهٔ ابوطالباند و علی و فرزندانش را از چشم عزیزتر میدارند. پس ابنعقده آنچه را از آن مجلس از دست داده بودم برایم بازگفت.۳
زیدی جارودی
به طور کلی به نظر میرسد ابنعقده از شیعیانی بوده که به علی علیه السلام و خاندانش علاقه داشته است؛ اما حقانیت خلفا را نیز پذیرفته بوده و شاید متأثر از جریان رایج معتزلیان همروزگارش بوده است که در کنار باور به خلفا به تفضیل علی علیه السلام هم معتقد بودند. بههرروی از روایاتی که ابنعقده نقل کرده برمیآید که وی از برخی اعتقادات نخستین جارودیه و گاه زیدیه دور شده بود. ابنعدی که از شاگردان ابنعقده بوده و از وی سماع داشته است، به اعتقاد زیدی وی اشارهای ندارد و دربارهٔ او تنها گفته است: «کان مقدّما فی الشیعة».۴ به نظر میرسد که ابنعقده در باور زیدی خود تعصب