میکند و گاه صدوق به طریق وی از اخبار برقی یاد میکند.۱ به نظر میرسد همتباری و خویشاوندی در انتخاب طرق و انتقال روایات بیش از عوامل دیگر تأثیر داشته است.
شاید به همین دلیل است که روایات علی بن ابراهیم، با وجود وثاقت و بزرگی او، چندان گسترش نیافت؛ چون او خاندانی نداشت که، چون اشعریها، روایاتش را حفظ کنند و بگسترند. شاید ابهام دربارهٔ وثاقت پدرش ابراهیم بن هاشم و ناشناخته بودن او سبب شد که از روایات او کمتر از روایات احمد بن محمد بن عیسی استقبال کنند. گفتنی است این تحلیلها و یافتهها تنها بر اساس روایات طلحة بن زید انجام شده که در سه طریق صدوق، نجاشی و طوسی از برقی و پدرش نشانی نیست و احمد بن محمد بن عیسی نیز در طریق صدوق به روایات طلحه حضور دارد. بنابراین دامنهٔ جستوجو را وسیعتر کرده، روایات غیاث بن ابراهیم را نیز بررسی میکنیم. در طریق طوسی به این روایات برقی حضور دارد و در مقابل، در طریق صدوق به آنها احمد بن محمد بن عیسی دیده میشود.
غیاث بن ابراهیم و قمیها
برقی در المحاسن نزدیک به ۱۵ خبر از غیاث بن ابراهیم ذکر کرده است که ۷ روایت آن را کلینی، صدوق و طوسی آوردهاند؛ اما در همهٔ موارد روایات را با سندی غیر از احمد بن محمد برقی و پدرش بازگو کردهاند. بدین ترتیب نویسندگان قمی ۸ روایت از میان روایات غیاث بن ابراهیم را که در المحاسن آمده است، وانهادهاند. کلینی و طوسی در ۵ خبر از ۷ روایت ذکرشده، به جای برقی از احمد بن محمد بن عیسی یاد کردهاند،۲ و صدوق در ۲ خبر از علی بن ابراهیم از پدرش و سعد بن عبداللّٰه اشعری از محمد بن حسین خطاب نقل کرده است.۳ موضوع همهٔ این اخبار مشترک با المحاسن، خوراکیها و ظروف و آداب خوردن است. برای نمونه ذکر نام خدا هنگام آغاز
1.. برای نمونه ر.ک: صدوق، الامالی، صص۴۸۱، ۵۷۳، ۵۸۹، ۶۷۳ و....
2.. ر.ک: كلینی، ج۶، ص۲۷۳؛ برقی، المحاسن، ج۲، ص۳۹۸؛ كلینی، همان، ج۶، صص۲۹۶، ۳۱۸ و برقی، همان، ج۲، صص۴۰۳، ۴۵۰؛ كلینی، همان، ج۶، ص۲۹۳ و برقی، همان، ج۲، ص۴۳۴؛ كلینی، همان، ج۶، ص۳۸۵ و برقی، همان، ج۲، ص۵۷۸؛ طوسی، تهذیب الأحكام، ج۴، ص۱۹۸ و برقی، همان، ج۲، ص۴۹۱.
3.. صدوق، الامالی، ص۳۷۴؛ همو، ثواب الاعمال، ص۱۸۴ و برقی، همان، ج۲، ص۴۳۴.