است.۱ حسین بن یزید نوفلی اهل کوفه بوده که ساکن ری شده و از نگاه قمیها متهم به غلو است.۲ نوفلی همانند محمد برقی شاعر و ادیب معرفی شده که همین فعالیت مشترک عامل مهمی برای پیوند و اخذ روایت یکی از دیگری بوده است؛ بهویژه که احتمالاً هر دو به گفتهٔ ابنغضائری در اخذ و نقل روایت همانند اخباریان عمل کردهاند و به اساتید و کسانی که از آنها روایت میگرفتهاند، توجه چندانی نداشتهاند.
بیش از نوفلی، ابوسمینه محمد بن علی صیرفی برای محمد بن خالد برقی روایت نقل کرده است. شمار این روایات به بیش از دویست خبر میرسد.۳ ابنغضائری، نجاشی و طوسی بی هیچ تردیدی ابوسمینه را کذاب، غالی و ضعیف در حدیث ارزیابی کردهاند.۴ گفتنی است باآنکه بهظاهر بیشتر روایات نوفلی و ابوسمینه با تعبیر «عنه» به احمد برقی برمیگردد، در مواردی نیز پدر واسطهٔ بین این دو و پسر است۵ و این احتمال افتادگی را نشان میدهد. اکنون باید دید از این میان کدام یک واسطهٔ روایات محمد بن سنان و برقی بودهاند.
واسطهٔ برقیها و ابنسنان
کسی از سفر محمد برقی به کوفه یا عراق سخن نگفته است و به نظر نمیرسد او چنان به دنبال حدیث بوده باشد که برای حدیثیابی تا عراق و حجاز کوچ کند. بااینحال او در اسناد روایات و کتابهای کوفیان قرار دارد. شاید کوفیانی که به قم سفر کرده و در آنجا مجلس حدیث داشتهاند، این میراث را به او منتقل کردهاند. از سوی دیگر محمد بن سنان هم ظاهراً سفری به قم نداشته است؛ پس احتمال دارد که واسطههایی میان محمد برقی و ابنسنان بوده باشند. برای نمونه ابوسمینه که در کوفه
1.. برقی بیشتر وی را با نسبت مطلق «نوفلی» یاد میكند.
2.. نجاشی، همان، ص۳۸.
3.. برقی در بیشتر یا نزدیك به همهٔ موارد نام وی را «محمد بن علی»، بدون قید دیگر، ذكر كرده است.
4.. ابنغضائری، همان، ص۹۴؛ نجاشی، همان، ص۳۳۲؛ طوسی، الفهرست، ص۱۴۶.
5.. ر.ک: برقی، المحاسن، صص۳۲۰، ۶۰۸، ۶۲۹.