ابراهیم بن سلیمان راوی اصول و کتابهای۵۰ راوی در کتابهای رجالی امامیه است. کتابهای ۲۸ راوی را نجاشی از ابراهیم گزارش کرده۱ و کتابهای ۳۷ راوی را طوسی آورده است۲ که از این میان ۱۵ راوی بین دو رجالی مشترک است. ویژگی مشترک این راویان این است که همگی اهل کوفه و کمحدیثاند.
نجاشی به توثیق برخی از این راویان اشاره دارد؛ اما طوسی هیچ یک را توثیق نکرده است. در طرق طوسی همهٔ موارد را حمید بن زیاد (۳۱۰ق) از ابراهیم اخذ کرده، و در طرق نجاشی گاه حمید بن زیاد و گاه علی بن محمد بن رباح راوی است. هر دوی این افراد از بزرگان واقفیهاند؛۳ ازاینرو کتاب عباده نیز همانند طلحة بن زید از طریق واقفیه و افراد کاملاً غیرامامی منتقل شده است.
بررسی همهٔ این ۵۰ راوی کاری دشوار و وقتگیر است؛ اما شناسایی اتفاقی سه راوی پشت سر هم نشان میدهد که هر سه از غیرامامیها و بیشتر نزدیک به زیدیهاند. احتمالاً بقیهٔ راویان نیز وضعیتی مشابه دارند که کتابهایشان تنها نزد این افراد موجود بوده و از آن طریق به منابع امامی نفوذ کرده است.
محمد بن صباح کوفی؛۴ قاری کوفه بوده است. پدر رازی، یعنی ابوحاتم، چند تن از راویانش را دیده و وی را قوی نیافته است.۵
موسی بن ابیحبیب؛۶ از راویان امام چهارم است.۷ بیشک ابراهیم بن سلیمان به
1.. ر.ک: نجاشی، همان، صص۲۹، ۱۳۹، ۱۶۵، ۱۶۸، ۱۶۹، ۱۷۳، ۲۰۵، ۲۲۵، ۲۳۷، ۲۳۹، ۲۴۰، ۲۸۴، ۳۰۶، ۳۱۳، ۳۶۱، ۳۶۳، ۳۶۴، ۳۶۵، ۴۰۸، ۴۱۷، ۴۱۸، ۴۲۳، ۴۳۶، ۴۴۳، ۴۴۵.
2.. ر.ک: طوسی، الفهرست، صص۴۳، ۵۲، ۹۵، ۱۰۳، ۱۰۸، ۱۲۱، ۱۲۸، ۱۲۹، ۱۳۳، ۱۴۹، ۱۶۰، ۱۷۲، ۱۷۶، ۱۷۸، ۱۷۹، ۱۸۰، ۱۸۲، ۱۹۵، ۱۹۹، ۲۰۰، ۲۲۹، ۲۳۳، ۲۴۴، ۲۴۷، ۲۵۳، ۲۶۰، ۲۶۳، ۲۶۷، ۲۷۹.
3.. ر.ک: نجاشی، همان، ص۲۵۹.
4.. نجاشی، همان، ص۳۶۵؛ طوسی، الفهرست، ص۲۳۳.
5.. ابنابیحاتم رازی، الجرح والتعدیل، ج۷، ص۲۹۰.
6.. نجاشی، همان، ص۴۰۸؛ طوسی، الفهرست، ص۲۴۴.
7.. ابنابیحاتم رازی، همان، ج۸، ص۱۴۰.