تعریف زیدیه
«زیدیه» عنوان یکی از فرقههای شیعی است که بر گروهها و افراد متفاوت و گاه متناقض اطلاق شده است. حمیدالدین از نویسندگان معاصر زیدی سه تعریف یا برداشت از مفهوم زیدیه را گزارش کرده است که هریک مربوط به بازهٔ زمانی خاصی میشود:
بنابر نخستین تلقی رایج از زیدیه و پیروان زیدی، این عنوان ناظر بر کسانی است که در سال ۱۲۲ق با زید بن علی خروج کردند یا از داعیان خروج با زید بودند.
طبق تعریف دوم، به هر گروه از شیعیان که پس از این سالها تا پایان سدهٔ دوم و دهههای آغازین سدهٔ سوم با فردی از نوادگان پیامبر صلی الله علیه و اله دست به شورش مسلحانه میزدند یا با آن موافق بودند، زیدی گفته میشود. به نظر میرسد سبب این نامگذاری الهام گرفتن این افراد از عمل زید بن علی باشد. در این دوره معمولاً سادات حسنی رهبری قیامها را بر عهده داشتند و بیآنکه خود به پیمودن راه زید تأکید و تصریح کنند، سبب ماندگاری و رواج طرز تفکر و عمل او شدند.
بر اساس تعریف سوم، در پی عملکرد زیدیه تعریف این گروه تغییر کرد و زیدیه به گروهی اطلاق شد که در فقه پیرو زید بن علی بودند و از لحاظ کلامی با معتزلیان شباهت داشتند.۱ در این دوره ابتدا قاسم رَسّی۲ و فرزندانش در حجاز و یمن اصول