243
زیدیه و حدیث امامیه

اهل سنت نقل شده است.۱

موسی بن عمیر که نجاشی وی را عامی می‌داند.۲ اهل سنت روایاتش را به‌شدت تضعیف کرده و به چندین روایت متفرد وی از حکم بن عتیبه اشاره کرده‌اند.۳ ابوالفرج اصفهانی، تاریخ‌نگار زیدی، و دیگر مؤلفان زیدی و اهل سنت روایات عباد از موسی را، که معمولاً به امام صادق علیه السلام می‌رسد، گزارش کرده‌اند.۴

داوود بن عطاء مدنی از راویان امام صادق علیه السلام است۵ که بزرگان اهل سنت همچون احمد حنبل و ابوحاتم رازی او را دیده‌ و به سبب کثرت اشتباهات و کم‌دقتی‌اش در حدیث گفتن او را ترک کرده‌اند.۶ روایات عباد از داوود بن عطاء از امام صادق علیه السلام را تنها منابع اهل سنت گزارش کرده‌اند.۷

عبداللّٰه بن زبیر اسدی۸ راوی زید بن علی و امام صادق علیه السلام است که عباد هر دو نقل وی را گزارش کرده است.۹ ابوالفرج او را از محدثان شیعه خوانده است.۱۰

عبداللّٰه بن هیثم که نجاشی او را کوفی می‌داند.۱۱ در یکی از روایات تفسیری فرات کوفی او با واسطه از زید بن علی نقل می‌کند و عباد راوی اوست.۱۲

سلیمان مولی طربال که با وجود معرفی مختصر نجاشی و وجود چند روایت از او

1.. ر.ک: فرات كوفی، التفسیر، ص۴۶۵؛ حاكم حسكانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۲۹۹؛ ابن‌سلامه، همان، ج۲، ص۲۱۵.

2.. نجاشی، همان، ص۴۰۹.

3.. ر.ک: ابن‌ابی‌حاتم رازی، الجرح والتعدیل، ج۸، ص۱۵۱؛ ابن‌عدی، الكامل فى ضعفاء الرجال، ج۶، ص۳۴۱.

4.. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۴؛ ابوطالب هارونی، تیسیر المطالب، صص۴۳۴، ۵۴۱، ۵۶۹؛ آجری، الشریعة، ج۵، ص۲۲۸۰؛ طبرانی، المعجم الكبیر، ج۱۱، ص۵۶؛ ابن‌عدی، همان، ج۶، ص۳۴۱.

5.. نجاشی، همان، ص۱۵۶؛ طوسی، الرجال، ص۲۰۲.

6.. ر.ک: احمد بن حنبل، العلل، ج۲، ص۴۷ و ج۳، ص۲۹۷؛ ابن‌ابی‌حاتم رازی،همان، ج۳، ص۴۲۰؛ ابن‌حبان، كتاب المجروحین، ج۱، ص۲۸۹.

7.. ر.ک: خطیب بغدادی، الكفایة فی علم الروایه، ص۳۰۱، ۳۰۲.

8.. نجاشی، همان، ص۲۲۰.

9.. برای نمونه ر.ک: احمد بن عیسی، همان، ج۱، ص۲۵۰ و ج۲، ص۸۲۹.

10.. ابوالفرج اصفهانی، همان، ص۱۹۴.

11.. نجاشی، همان، ص۲۲۷.

12.. فرات كوفی، همان، ص۴۴.


زیدیه و حدیث امامیه
242

استاد دارقطنی بوده۱ و از پسر نصر بن مزاحم روایت داشته است.۲ از آن گذشته وی را از مؤمنان به رجعت معرفی کرده‌اند که باور مشهور کیسانیه و جارودیه بوده است.۳ از سوی دیگر می‌توان گفت شاید محاربی بر مذهب امامیه یا نزدیک به امامیه بوده که چون در محافل اهل سنت رفت‌وآمد داشته اعتقادش به رجعت امام دوازدهم امامیه برای رجال‌شناسان اهل سنت جلب توجه کرده است. به‌هرروی وی به محافل سنی، زیدی و نیز امامی نزدیک بوده و بایست او را انتقال‌دهندهٔ کتاب عمرو بن ثابت به منابع امامی دانست.

نجاشی به واسطهٔ طریق پسر ابوالمقدام هشت کتاب دیگر روایت می‌کند که هفت مورد آن به راویان زیدی یا حاضر در مجامع زیدی و یک کتاب هم به یک راوی مجهول تعلق دارد. عباد راوی کتاب‌های این افراد است:

حسین بن زید بن علی علیه السلام که تحت سرپرستی امام صادق علیه السلام بزرگ شده۴ و بسیاری از روایاتش به واسطهٔ عباد در منابع زیدیه نقل شده است.۵

سَرِی بن عبداللّٰه سلمی کوفی ثقه۶ و از راویان ابوالجارود است. عباد روایات سری از امام صادق علیه السلام و نیز از ابوالجارود را در منابع زیدی نقل کرده است.۷

محمد بن فرات کوفی که از سوی امامیه تضعیف شده است.۸ او راوی زید بن علی علیه السلام است و روایات عباد از او در امالی احمد بن عیسی۹ و دیگر منابع زیدی و

1.. دارقطنی روایات بسیاری از محمد قاسم محاربی از عباد نقل می‌كند؛ برای نمونه ر.ک: دارقطنی، السنن، ج۱، صص۸۲، ۸۸، ۱۰۶ و....

2.. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۷۳.

3.. محمد بن عبدالغنی بغدادی، تكملة الاكمال، ج۳، ص۳۶۲.

4.. نجاشی، همان، ص۵۱.

5.. برای نمونه ر.ک: احمد بن عیسی، الامالی، ج۱، ص۲۴۹ و ج۲، صص۸۲۶ ، ۱۱۴۵.

6.. نجاشی، همان، ص۱۹۴.

7.. ر.ک: احمد بن عیسی، همان، ج۲، ص۱۱۴۹ و ج۲، ص۱۰۷۶ و ج۳، ص۱۳۹۳؛ مرادی، كتاب الذكر، ص۶۸، ح ۱۳؛ ابن‌سلامه، مسند الشهاب، ج۱، ص۳۱۲.

8.. نجاشی، همان، ص۳۶۳.

9.. احمد بن عیسی، همان، ج۲، ص۸۲۸. گفتنی است در نسخة الشامله، برخلاف نسخة چاپی، نام محمد بن فرات كامل آمده است؛ ر.ک: ج۱، ص۴۳۹.

  • نام منبع :
    زیدیه و حدیث امامیه
    سایر پدیدآورندگان :
    اعظم فرجامي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 49781
صفحه از 575
پرینت  ارسال به