25
زیدیه و حدیث امامیه

برخی روایات را با تاریخ وقایع زندگی ابوالجارود مقایسه و آنها را نقد می‌کند. وی همچنین رد پای موضوعات و منازعات زیدی را در این روایات برمی‌نماید.

«زیدیه از دیدگاه شیخ مفید»، براتی، مجموعه مقالات کنگرهٔ شیخ مفید، شمارهٔ ۴.

شیخ مفید به سبب تألیف کتاب المسائل الجارودیه، که مناظره‌ای کلامی با جارودیان زیدی دربارهٔ امامت است، یکی از محدثان امامی درگیر و آشنا با مسائل زیدی شناخته می‌شود. این پژوهش بر مبنای همهٔ آثار و نوشته‌های شیخ مفید و از جمله کتاب فوق‌الذکر برخوردها و مناظره‌های شیخ مفید را با فرقهٔ زیدیه گزارش می‌کند. ازاین‌رو می‌توان این اثر را گزارشی تاریخی از برخوردهای امامی و زیدی در محافل کلامی با تکیه بر آثار شیخ مفید دانست.

«تعامل امام رضا علیه السلام با فرقهٔ زیدیه»، نعمت‌اللّٰه صفری‌ فروشانی و زهرا بختیاری، تاریخ اسلام، تابستان ۱۳۹۱، ش۵۰.

امام رضا علیه السلام به سبب رسیدن به مقام ولایت‌عهدی همواره مورد توجه زیدیان بوده است؛ زیرا از نگاه آنان یکی از شرایط امام قیام به حکومت است. از سوی دیگر در آن دوره علویان و زیدیان درگیر قیام‌هایی خونین بودند؛ تاجایی‌که برادر و عموی امام رضا علیه السلام نیز از جمله شورشیان بودند. ازاین‌رو واکنش امام به آن قیام‌ها و رهبرانشان، مهم قلمداد شده و به منابع حدیثی راه یافته است. این مقاله با دست‌مایه قرار دادن روایات امام رضا علیه السلام دربارهٔ زیدیه گزارش و تحلیلی از حوادث آن دوره به دست می‌دهد.

در پایان لازم است از زحمات و راهنمایی اساتید گرامی آقایان محمدکاظم رحمان ستایش، محمّدعلی مهدوی‌راد، سید علی موسوی‌نژاد و قاسم جوادی و همچنین مسئولین محترم پژوهشکده علوم و معارف حدیث و گروه تاریخ این پژوهشکده تشکر و قدردانی نمایم.

اعظم فرجامی


زیدیه و حدیث امامیه
24

نویسنده در بخش مربوط به زیدیه از راویان و رهبران برجستهٔ زیدی به‌تفصیل یاد می‌کند و چون تحلیل‌هایش مستند بر منابع حدیثی و تاریخی است، یافته‌هایش بی‌ارتباط با موضوع این پژوهش نیست.

«ابن‌عقده و مقام او در حدیث»، عبدالمهدی جلالی، علوم حدیث، ش۲.

موضوع این مقاله معرفی یکی از شخصیت‌های اصلی زیدیه است که از محدثان کوفه بوده است. نویسنده پس از معرفی خاندان، اساتید، شاگردان و آثار ابن‌عقده چندین احتمال را دربارهٔ مذهب او، از جمله امامی بودن وی، طرح می‌کند. اما نویسنده بیشتر به گزارش دیدگاه‌های مطرح در منابع تاریخی کهن دربارهٔ ابن‌عقده می‌پردازد، تا داوری میان این دیدگاه‌ها و رد و قبول آنها.

«زیدیه و منابع مکتوب امامیه»، حسن انصاری قمی، علوم حدیث، ش۲۰.

موضوع این مقاله تبادلات علمی و فرهنگی میان زیدیه و امامیه است که خصوصاً با تکیه بر منابع زیدی و امامی قرن پنجم به بعد سامان یافته است؛ اما تبادلات مجامع زیدی و امامی در سده‌های نخستین چندان کانون توجه قرار نگرفته است. شاید دلیل این امر در دسترس نبودن منابع این دوره به صورت مستقل باشد.

تراث الزیدیة، سیدعلی موسوی‌نژاد.

از این کتاب مقاله‌هایی هم استخراج و چاپ شده است: «کتاب‌های حدیثی منتشرشده از زیدیه»، علوم حدیث، ش۲۵ و ۲۹. در این پژوهش‌ها کتاب‌های چاپ‌شده و منابع اصلی زیدیه معرفی شده‌اند. این پژوهش‌ها چون مستقیماً برگرفته از کتابخانه‌های زیدیهٔ یمن است، اثری بی‌نظیر در کتاب‌شناسی منابع زیدیه به شمار می‌رود.

«تفسیر ابوالجارود زیاد بن منذر: مقدمه‌ای در شناخت عقاید زیدیه»، ماهر جرار، ترجمهٔ محمدکاظم رحمتی، آینهٔ پژوهش، ش۹۵.

ماهر جرار با محور قرار دادن روایات تفسیری ابوالجارود که بیش از همه در تفسیر قمی بازتاب یافته است، اعتقادات و باورهای زیدیان نخستین به‌ویژه جارودیه را برمی‌رسد. وی ضمن تحلیل‌های سندی و متنی روایات ابوالجارود، تاریخ صدور

  • نام منبع :
    زیدیه و حدیث امامیه
    سایر پدیدآورندگان :
    اعظم فرجامي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 49933
صفحه از 575
پرینت  ارسال به