از توجه به کتابهای راویان زیدی و روایاتی که از آنان در منابع روایی امامیه موجود است، میتوان به نکات مهمی دست یافت. برای مثال توجه به طرق دسترسی به این کتابها و اسناد روایات آنان برای شناسایی راههای ورود احادیث زیدیه به منابع امامیه، یا به طور کلی آشنایی با چگونگی شکلگیری جوامع نخستین امامی و منابع این جوامع بسیار سودمند است. بررسی این طرق و اسانید با کمک کتابهای رجال و حدیث، که به سند این مجموعه احادیث یا خود احادیث طریق دادهاند، میسر است.
در این فصل از میان کتابهایی که طرق احادیث راویان زیدی را ذکر کردهاند، به طور خاص طرقی را که نجاشی معرفی کرده است، بررسی و ارزیابی میکنیم؛ گرچه در بررسی برخی اسناد به طرق دیگر هم اشاره خواهیم کرد. آنگاه بر اساس این طرق، اسناد احادیث راویان زیدی را در منابع اصلی حدیث امامیه نیز مقایسه و ارزیابی خواهیم کرد. منظور از «طریق» راه اتصالی است که برای دسترسی به کتاب یا مجموعه احادیث راوی در منابع فهرستنگاری یا مشیخه ارائه شده است، و مراد از «سند» یا «اسناد» راه اتصال به یکایک احادیث راوی است که در منابع حدیثی به هنگام گزارش احادیث راوی از آن استفاده میشود. بر اساس این تعاریف طرق معمولاً راههای ثابتتری برای رسیدن به احادیث یک راویاند و در حقیقت مانند شاهراهی برای دسترسی به این احادیث هستند؛ شاهراهی که در کنار آن راههای فرعی و کوچکتری مثل اَسناد صاحبان جوامع حدیثی به احادیث راوی قرار دارند.
اهمیت طرق نجاشی
طرق کتابهای زیدیه را میتوان بر اساس دو کتاب نجاشی و طوسی، که اسامی