قیس ماصر از امام باقر علیه السلام گزارش کرده است؛ یعنی ماصر را به عنوان راوی در سند گنجانده۱ و فضا و شرایط صدور روایت را کاملاً از بین برده است.۲
تکذیب و لعن
در بسیاری موارد راویان زیدی، که بیشتر از سردمداران و بزرگان فرقههای مختلف آن هستند، از سوی معصوم تکذیب و نفرین میشوند. امام صادق علیه السلام در حکمی کلی بتریه را چنین توصیف میکند که هیچ دینی با آنها عزت نمییابد: «لو أن البتریة صف واحد ما بین المشرق إلى المغرب، ما أعز اللّٰه بهم دینا».۳ امام باقر علیه السلام نیز در روایتی یکایک سران بتریه همچون حکم بن عتیبه، سلمة بن کهیل، کثیرالنواء، ابوالمقدام، سالم بن ابیحفصه و ابوالجارود را نام برده، آنان را «کذّاب و مکذّب» و «گمراهکنندهٔ بسیاری از مردم» میخواند.۴
در برخی روایات امام به هنگام یادکرد شخصیتهای مهم زیدیه آنان را نفرین میکند یا مصداق برخی توصیفهای منفی قرآنی میداند. برای نمونه هارون بن سعد عجلی در دو روایت مختلف مصداق آیهٔ (إِنَّ الَّذِینَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَینَالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ...) (اعراف:۱۵۲)۵ و (وَإِنَّ الشَّیاطِینَ لَیوحُونَ إِلَى أَوْلِیائِهِمْ لِیجَادِلُوکمْ) (انعام:۱۲۱) ۶ معرفی میشود.
بههرروی برساخته بودن یا دستکاری شدن برخی از این روایات دور از انتظار نیست؛ بهویژه که برخی از آنها با مسلمات تاریخی ناسازگارند. برای نمونه حکم بن عتیبه و ابوالمقدام ثابت بن هرمز پیش از قیام زید درگذشتند و بنابراین ممکن نیست