باشد. به نظر می‌رسد حکم بن عتیبه دربارهٔ عثمان و خلافت وی نظر مثبتی نداشته است. از حکم بن عتیبه نقل شده است که با افرادی به سمت خانهٔ عبداللّٰه بن عکیم روانه شد؛ اما همراه آنان داخل خانه نرفت و بر آستانهٔ در خانه نشست تا آنان آمدند.۱ شاید علت اینکه حکَم پا به خانهٔ عبداللّٰه بن عکیم نگذاشته است، این باشد که او عثمانی (از طرف‌داران عثمان) بوده است.۲
حکم با یک واسطه از مروان بن حکم نقل می‌کند:
۰.عثمان و علی رضی اللّٰه عنهما را بین راه مکه و مدینه دیدم؛ عثمان مردم را از متعه و جمع بین حج و عمره بازمی‌داشت؛ درحالی‌که علی۷ بین حج و عمره جمع می‌کرد. عثمان گفت: «می‌بینی که من مردم را نهی می کنم و باز انجامش می‌دهی»؟ علی۷ گفت: «سنت پیامبر را برای سخن هیچ کس رها نمی‌کنم».۳
جالب آنکه بخاری نیز این روایت را آورده است؛۴ هرچند در نقد سندی این روایت گفته‌اند: نقل چنین روایتی از مروان بن حکم که عثمانی بوده، بعید است.۵
و) مسح بر خفّین
دو روایت مختلف دربارهٔ مسح بر پوشش از حکم نقل شده است. در یکی به چندین طریق از حکم بن عتیبه تا بلال نقل کرده‌اند: «رسول اللّٰه را دیدم که بر خفین و سرانداز (چفیه) مسح می‌کرد».۶ در روایت دیگر حکم بن عتیبه با یک واسطه از شریح بن هانی نقل کرده است:
۰.نزد عایشه رفتم تا از مسح بر خفین سؤال کنم. گفت: بر تو باد که از علی بن ابی‌طالب بپرسی که او با رسول اللّٰه سفر می‌کرد. نزد علی رفتم و پرسیدم. گفت:
1.. متن این حدیث كه مكرر از حكَم از عبداللّه بن عكیم نقل می‌شود چنین است: «لا ینتفعوا من المیتة بإهاب ولا عصب» (ابوداود سجستانی، السنن، ص۲۷۵).
2.. ابن‌سعد، الطبقات الكبرى، ج۶، ص۱۱۴.
3.. طیالسی، المسند، ص۱۶.
4.. بخاری، الصحیح، ج۲، ص۱۵۱.
5.. ر.ک: سبكی، طبقات الشافعیة الكبرى، ج۳، ص۶۸.
6.. عبدالرزاق صنعانی، همان، ج۱، ص۱۸۸.
