نقل می‌کند: «علی را در أحجار الزیت^۱ دیدم. گفتم: پدر و مادرم به فدایت! ابوبکر و عمر دربارهٔ خمس شما اهل بیت چه کردند؟ علی علیه السلام گفت: در زمان ابوبکر که خمسی وجود نداشت و آنچه بود در حق ما کامل کرد. در عصر عمر نیز پیوسته آن را به ما می‌داد تا آنکه خراج شوش و اهواز آمد...».^۲

در روایت دیگری امام آشکارا شیخین را می‌ستاید و آن دو را برترین مردم می‌داند:

۰.ابوجحیفه از علی۷ شنید که می‌گفت: آیا شما را به بهترین مردم بعد از رسول صلى اللّٰه علیه وسلم خبر دهم؟ او ابوبکر است. سپس گفت: آیا شما را به بهترین مردم بعد از ابوبکر خبر دهم؟ او عمر است. سپس گفت: آیا شما را به بهترین مردم بعد از عمر خبر دهم؟ و پس از آن خاموش شد.^۳

در نقل دیگر آمده است: «اگر سومی را می‌خواستم نام می‌بردم». چنین ستایشی از عمر و ابوبکر با بسیاری متن‌ها و سندهای متفاوت نقل شده است و معمولاً محمد بن حنفیه یا ابوجحیفه راوی امام هستند.^۴ البته در بسیاری از آنها عبارت انتهایی دربارهٔ عثمان حذف شده و تنها به «خیر الناس» بودن شیخین اشاره شده است. نقل بخاری از این قبیل است.^۵

ه‍) سکوت دربارهٔ عثمان یا خرده‌گیری بر او

ظاهراً روایتی از منقولات یا سیرهٔ عثمان نیست که حکم بن عتیبه در سند آن قرار داشته

مواردی هم احکام فقهی یا اسناد روایات خود را به محمد بن حنفیه، تنها فرزند امام علی علیه السلام که ممکن است حکم او را دیده باشد، می‌رساند.^۱

د) احترام به شیخین

بی‌تردید حکم بن عتیبه از دوستداران عمر و ابوبکر بوده و خلافت ایشان را به رسمیت می‌شناخته است. او روایات بسیاری از هر دو خلیفه در موضوعات مختلف نقل کرده است که هرچند به شمار روایاتش از علی علیه السلام نمی‌رسد، باز هم درخور توجه است. وی یازده روایت از عمر و دو روایت از ابوبکر نقل کرده است.^۲ به جز اینها، حکَم در مواردی هم از هماهنگی سیرهٔ شیخین و علی علیه السلام خبر داده است. مثل اینکه عمر و امام علی علیه السلام هر دو از اموال کودکان نابالغ زکات می‌گرفتند،^۳ یا اینکه پیامبر صلی الله علیه و اله آن دو را به سفری برای تبلیغ اسلام فرستاد که هر جا علی علیه السلام خسته می‌شد، ابوبکر او را یاری می‌کرد.^۴ در یک روایت هم عمر در یک مسئلهٔ فقهی به رأی امام علی علیه السلام برمی‌گردد.^۵ از این روایت می‌توان برداشت کرد که حکم بن عتیبه گرچه خلافت شیخین را پذیرفته، امام علی علیه السلام را در علم و فقاهت برتر از ایشان می‌دانسته است. درست است که او در این روایات تنها یکی از راویان است، اما می‌توان تصور کرد که او اخباری را برگزیده و نقل کرده است که به باورها و اعتقاداتش نزدیک بوده‌اند.

در روایاتی دیگر از حکم بن عتیبه توافق و همراهی امام علی علیه السلام با شیخین به صراحت بیشتری و از زبان خود امام بیان می‌شود. حکَم از عبدالرحمن بن ابی‌لیلى