1.. بزار (۲۹۲ق) با دو طریق این روایت را از حكم نقل می‌كند: «أن النبی قال لعلی: أ لا ترضى أن تكون منی بمنزلة هارون، من موسى إلا أنه لا نبی بعدی» و سپس یكی از آنها را صحیح‌تر می‌داند. ر.ک: بزار، مسند البزار (البحر الزخار)، ج۳، ص۳۶۹ و ج۴، ص۳۸.

2.. متن حدیث چنین است: «وعن الحكم بن عیینة قال: خدیجة أول من صدق، وعلی أول من صلى إلى القبلة». محب طبری، الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ص۵۷۸.

3.. این حدیث را حكم با یك واسطه از محمد بن حنفیه نقل می‌كند كه به طور كامل داستان سائل و انگشتر خاتم علی علیه السلام و نزول آیه ولایت را بیان می‌کند؛ ر.ک: حاكم حسكانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۱۶.

4.. بیهقی روایتی را با سند حكم می‌آورد که می‌گوید در جنگ بدر علی که جوانی بیست‌ساله بود، علم را در دست داشت (السنن الكبری، ج۶، ص۲۰۷). به‌علاوه از حكم نقل می‌شود که در نبرد تنها ایمان چهار نفر از گزند خلل محفوظ ماند که یكی از آنها علی بود (حاكم حسكانی، همان، ج۱، ص۳۳۲).

5.. او از ابودرداء نقل می كند كه علماء سه تن بودند: در شام (خودش) در كوفه (ابن مسعود) و در مدینه (علی علیه السلام). آن كه در شام بود از عالم كوفه می‌پرسید و آن كه در كوفه بود از عالم مدینه؛ اما عالم مدینه از كسی نمی پرسید. ر.ک: ابوطالب هارونی، تیسیر المطالب، ص۹۳.

6.. ر.ک: طوسی، الامالی، ص۲۵۴. در روایت دیگر آمده است: «هر كه بگوید به من ایمان آورده و با علی دشمن باشد دروغ گفته است» (همان، ص۲۴۹).

7.. یك روایت به پیامبر صلی الله علیه و اله می‌رسد كه به حب عترتش توصیه می‌كند. به نظر می‌رسد این روایت را اول بار منابع زیدیه گزارش و مكتوب كرده‌اند (ر.ک: ناصر اطروش، البساط، ص۷۳) و پس از آن منابع امامی و گاه اهل سنت آن را نقل و ثبت كرده‌اند (صدوق، الامالی، ص۴۱۴؛ گفتنی است در نقل صدوق دو راوی از سند، احتمالاً به سبب تشابه اسمی، افتاده‌اند. حاكم جشمی، تنبیه الغافلین، ص۱۵۳). متن روایت دیگر از امام علی علیه السلام است (ر.ک: مفید، الامالی، ص۳۳۴). در روایت سوم گزارش مجلس سوگواری امام باقر علیه‌السلام و هم‌كلامی ایشان با مردی از محبان اهل‌بیت و بشارت بهشت به وی را بیان می‌كند (كلینی، همان، ج۸، ص۷۶).

1.. صحابی پیامبر كه در كوفه منزل داشته و در محلهٔ كنده خانه‌ای بنا كرده بوده و به سال ۶۸ق در ایام قیام مختار ثقفی درگذشته است.

2.. از حكم نقل می‌شود در كودكی دیده كه زید بن ارقم بر جنازه‌ای نماز می‌‌گزارد. ر.ک: علی بن جعد، المسند، ص۶۳.

3.. «لابه» زمین پوشیده از سنگ سیاه را گویند و مدینه بین دو لابهٔ شرق و غرب واقع بوده است.

4.. علی بن جعد، همان.

5.. ر.ک: علی بن جعد، همان، ص۶۲.

6.. عجلی، معرفة الثقات، ج۱، ص۲۸۲.

7.. باآنكه حكم هم‌سن ابراهیم نخعی بوده، ابراهیم در مقام استاد او بوده است و گفته‌اند محبوب‌ترین اصحاب ابراهیم دو نفرند: حكم و منصور (علی بن ‌جعد، همان، ص۶۳).

8.. ابن‌معین، تاریخ ابن‌معین بروایة الدوری، ج۱، ص۳۶۲.

9.. عجلی، همان، ص۳۱۲.

10.. ر.ک: ابن‌ابی شیبه، المصنف، ج۲، ص۷۷.