25
سهم زنان در نشر حديث

۱ . كتاب هاى عمومى

۱ . جامع مسانيد النساء ، ابراهيم محمّد الجمل ، القاهرة : الدار المصرية اللبنانية ، ۱۴۱۲ ق ، ۲ ج ، ۳۰۷ + ۳۲۰ ص .
در اين مجموعه دو جلدى ، ۱۷۵۲ حديث غير مكرر جمع شده كه از اين تعداد ، ۸۱۴ حديث در جلد اول و ۹۳۸ روايت در جلد دوم ، قرار دارد . زنانى كه اين احاديث را روايت كرده اند ، بيش از صد نفر هستند .
كتبى كه مؤلّف ، مبنا قرار داده و احاديث را از آن استخراج كرده ، ۲۸ عنوان است : ۱ . صحيح البخارى ، ۲ . صحيح مسلم ، ۳ . سنن ابن ماجة ، ۴ . صحيح سنن ابن ماجة ، ۵ . المستدرك للحاكم ، ۶ . سنن الدار قطنى ، ۷ . مصنّف ابن ابى شيبة ، ۸ . صحيح ابن حبّان ، ۹ . صحيح ابن خزيمة ، ۱۰ . مسند الشافعى ، ۱۱ . مسند ابى حنيفة ، ۱۲ . مصنّف عبد الرزاق ، ۱۳ . مسند الدارمى ، ۱۴ . حلية الاولياء ، ۱۵ . صحيح ابن عوانة ، ۱۶ . سنن البيهقى ، ۱۷ . سنن ابى داوود ، ۱۸ . سنن الترمذى ، ۱۹ . صحيح ابى داوود ، ۲۰ . مسند الامام احمد ، ۲۱ . الفتح الربانى ، ۲۲ . موطّأ الامام مالك ، ۲۳ . معاجم الطبرانى ، ۲۴ . مسند ابى يعلى ، ۲۵ . مسند البزّاز ، ۲۶ . نيل الاوطار ، ۲۷ . مجمع الزوائد للهيثمى ، ۲۸ . جامع الأصول لابن اثير .
در جلد اول اين كتاب ، روايات صحيح بخارى و صحيح مسلم و در جلد دوم ، ساير احاديث جمع شده است . ترتيب و تبويب روايات ، به شيوه صحيح بخارى است . نويسنده ، مدعى است رواياتى كه ضعف آن معلوم بوده در اين مجموعه نيامده است (ج ۲ ، ص ۸) . در مقدمه جلد اول و دوم ، شرح كوتاهى از مهم ترين زنان راوى ، ارائه شده است .
عدد زنان ترجمه شده ، چهل تن است كه ۲۷ نفر در جلد نخست و سيزده تن در جلد دوم ، ترجمه شده است . شرح حال مختصرى نيز از همسران پيامبر ، در آغاز جلد نخست آمده است . نويسنده ، در پانوشت ها ، مأخذ احاديث را ذكر مى كند و نيز


سهم زنان در نشر حديث
24

اسلامى ، ۱۳۷۷ .
در اين كتاب ، ۱۷۷ زن راوى حديث ، به ترتيب طبقه ، معرفى شده است . نخست ، زنان راوى حديث پيامبر صلى الله عليه و آله و سپس راويان ساير امامان عليه السلام معرفى شده اند . براى هر يك ، شرح حال و ترجمه اى نسبتا مبسوط گزارش شده است .
۳ . اعلام النساء المؤمنات ، محمّد الحسون ـ امّ على مشكور ، تهران : اسوه ، ۱۴۱۹ ق ، ۷۲۰ ص .
اين كتاب ، ويژه معرفى زنان راوى نيست ، امّا از آن رو كه در بخش فهارس كتاب ، فهرست رُوات زن و زنان صاحب اجازه را آورده ، در شمار كتب اختصاصى معرفى گرديد .
مجموع زنان راوى و صاحب اجازه كه در اين اثر معرفى شده اند ، ۱۶۸ زن است .
۴ . حضور بانوان در نقل حديث غدير ، سيد ضياء مرتضوى ، فصل نامه علوم حديث ، ش ۷ . در اين مقاله ، هجده زن از صحابه و غير صحابه كه جزوِ راويان حديث غدير به شمار مى روند ، به اجمال معرفى شده اند .

ج . كتاب هاى حديثى خاص احاديث زنان

در اين بخش ، منابعى معرفى خواهد شد كه روايت هاى زنان را گرد آورده باشند ؛ خواه زنان مصدر حديث باشند خواه راوى . از اين رو منابعى كه به گردآورى سخنان حضرت فاطمه عليهاالسلامپرداخته يا سخنان برخى از زنان صحابه و ساير زنان را جمع آورى كرده اند ، معرفى خواهند شد .
برخى منابع روايى زنان ، اختصاص به يك يا چند زن دارند و برخى ديگر به گردآورى عمومى نظر داشته اند . در اين جا به ترتيب ، كتاب هاى عمومى و سپس اختصاصى آورده مى شود :

  • نام منبع :
    سهم زنان در نشر حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي مهريزي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2578
صفحه از 276
پرینت  ارسال به