براساس كتاب الدرر الكامنة و كتاب ديگر ابن حجر يعنى معجم الشيخة مريم و كتاب شذرات الذهب ابن عماد حنبلى (م ۱۰۸۹ق) ، معرفى مى كند . در اين جدول ، تعداد راويان زن ، ۲۳۴ نفرند كه از اين تعداد ، ۲۱۰ زن در قرن هشتم حضور داشته و ۲۴ نفر به قرن هفتم تعلّق دارند .
۲ . دومين تحقيق را دكتر صالح يوسف معتوق در كتاب جهود المرأة فى رواية الحديث (القرن الثامن الهجرى) ، به انجام رسانده است .
اين اثر ، در سال ۱۴۱۸ق ، از سوى دار البشائر الاسلامية ، در بيروت به چاپ رسيده است .
وى ، پس از مقدماتى در اشاره به شرايط فرهنگى اجتماعى قرن هشتم و معرفى مردان برجسته اين قرن ، ۲۳۲ زن را در اين قرن معرفى مى كند . در معرفى زنان ، ترتيب دهه هاى اين قرن را منظور داشته است .

۴ . زنان محدّث در قرن هشتم (بر پايه سه پژوهش)

قرن هشتم ، از دوره هاى شكوفا در تاريخ اسلامى است و در اين قرن ، زنان در بسيارى از عرصه هاى علمى و اجتماعى درخشيدند .
يكى از عرصه هاى علمى حضور زنان ، اشتغال به حديث در اين قرن است .
گسترده ترين گزارش از اين دوره را ابن حجر عسقلانى در كتاب الدرر الكامنة فى اعيان المأة الثامنة به دست داده است . وى در اين كتاب ، شرح حال ۵۲۰۴ تَنْ از شخصيت هاى قرن هشتم را به قلم آورده كه از اين تعداد ، ۱۹۰ نفر زن هستند و از اين رقم ، ۱۷۱ نفر آنان به حديث اشتغال داشته اند . ^۱
البته ابن حجر در اين اثر زنان را از مردان تفكيك نكرده است . ^۲
در دوران معاصر ، سه پژوهشگر به تحليل و بررسى محدّثات قرن هشتم ، البته برپايه كتاب الدرر الكامنة پرداخته اند . در اين جا نخست به معرفى اين سه اثر پرداخته و سپس تحليل كلى از مسئله ارائه مى گردد :
۱ . نخستين پژوهشگرى كه به اين موضوع پرداخته ، خانم دكتر امينه محمّد جمال الدين ، استاد دانشكده دختران دانشگاه عين شمس است .
وى ، نخست مقاله اى در مجله مركز بحوث السنّة و السيرة ، در سال ۱۴۱۳ق ، با عنوان النساء المحدّثات فى العصر المملوكى تحرير كرد . سپس اين مقاله را گسترش داد و در سال ۱۴۲۳ق ، به صورت كتابى توسط دار الهداية ، در مصر منتشر كرد .
وى ، علاوه بر تحليل كتاب الدرر الكامنة ، طى جدولى ، محدّثات قرن هفتم و هشتم را