23
سهم زنان در نشر حديث

۱۳۸۹ ق ، ۱۴ ج .
در جلد دهم (ص ۳۷۷ ـ ۴۸۰) و جلد يازدهم (ص ۲ ـ ۴۱) ، از ۱۹۱ زن نام برده است .
۱۳ . المرأة المسلمة و اجازة الحديث عند الفريقين ، امّ على مشكور ، هفتمين كنفرانس بين المللى وحدت اسلامى (شهريور ۱۳۷۳) ، ۲۲ ص .
در اين اثر ، ۲۰ زن صاحب اجازه ، معرفى شده اند .

تحليل

۱ . در هيچ يك از اين كتب ، هيچ يك از زنان تضعيف نشده است ، بلكه يا توثيق و مدح دارد و يا درباره آنان سكوت شده است .
۲ . كتاب الرجال ابن غضائرى كه ويژه معرفى ضعفاست ، از معرفى زنان خالى است .
۳ . تعداد راويان زن در اين منابع ، با تكرار ۹۹۶ تَنْ است .
۵ . ساير منابع رجالى شيعه ، از معرفى زنان تُهى است .

ب . كتاب هاى ويژه معرّفى زنان راوى

۱ . محدّثات شيعه ، دكتر نهلا غروى نائينى ، دانشگاه تربيت مدرس ، تهران ، ۱۳۷۵ .
در اين اثر ، ۱۹۶ زن كه ناقل گفتار ، احاديث و فضايل معصومان و اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام بوده اند ، به ترتيب حروف الفبا معرفى شده اند . در معرفى هر زن ، نخست ، شرح حال اجمالى وى و سپس فضايلش آورده شده ، آن گاه سخنان بزرگان درباره او نقل مى شود . از چه كسى روايت كرده و چه كسى از او روايت كرده ، عنوان بعدى در ذيل هر نام است . در پايان نيز احاديث هر راوى ، برشمرده مى شود .
فهارس پايان كتاب ، چون فهرست آيات ، روايات و صاحبان اجازه ، روايات به ترتيب عصر حيات ، و راويان بر پايه طبقه ، بر اتقان و استحكام اثر افزوده است .
۲ . زنان دانشمند و راوى حديث ، احمد صادقى اردستانى ، قم : انتشارات دفتر تبليغات


سهم زنان در نشر حديث
22

در جلد دوم (ص ۴۵۵ ـ ۴۵۹ / ش ۳۶۰۹ ـ ۳۶۹۷) ، از ۸۸ زن ، نام برده است .
۸ . منتهى المقال ، ابوعلى الحائرى (۱۱۵۹ ـ ۱۲۱۵ق) ، قم : مؤسسة آل البيت لاحياء التراث ، ۱۴۱۶ ق ، ۷ ج .
در جلد هفتم (ص ۴۵۷ ـ ۴۷۰) ، از ۲۵ زن نام برده كه اكثر آنان مورد مدح يا توثيق واقع شده اند .
۹ . تنقيح المقال فى علم الرجال ، عبد اللّه المامقانى (۱۲۵۲ ـ ۱۳۱۱ق) ، نجف : مطبعة المرتضوية ، ۱۳۵۲ ق ، ۳ج .
ضميمه جلد سوم (ص ۶۹ ـ ۸۳) به زنان اختصاص دارد و نويسنده از ۱۹۱ زن ، نام مى بَرَد .
مؤلّف در آغاز مى نويسد : «تنها نام بانوانى را كه از طريق شيعه روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده اند ، آورده ايم ، اما زنان صحابى را كه از پيامبر صلى الله عليه و آله سخنى را از غير طريق شيعه نقل كرده اند ، يا از غير پيامبر صلى الله عليه و آله چيزى را نقل كرده باشند ، در اين كتاب ياد نكرده ايم ، و در كتاب هاى اُسدُ الغابة ، الاصابة فى تمييز الصحابة و الاستيعاب ، اين زنان به صورت گسترده مطرح شده اند (ج ۲ ، ص ۶۹) .
۱۰ . مستدركات علم الرجال ، على النمازى الشاهرودى (۱۲۹۳ ـ ۱۳۶۳ش) ، تهران : حيدرى ، ۱۴۱۵ ق ، ۸ ج .
در جلد هشتم (ص ۵۴۴ ـ ۶۰۲ / ش ۱۷۹۳۷ ـ ۱۸۱۸۹) ، از ۲۵۲ زن نام مى بَرَد و شرح حال آنان را بازگو مى كند . گفتنى است اين اثر ، تكمله اى بر تنقيح المقال مامقانى ، معجم رجال الحديث خويى و جامع الرواة اردبيلى است .
۱۱ . معجم رجال الحديث ، سيد ابوالقاسم الخويى (۱۲۷۸ ـ ۱۳۷۱ش) ، بيروت : مدينة العلم ، چهارم ، ۱۴۰۹ق / ۱۹۸۹ م ، ۲۳ ج .
در جلد ۲۳ (ص ۱۷۰ ـ ۲۰۱) ، ۱۳۴ زن معرفى شده است .
۱۲ . قاموس الرجال ، محمّدتقى التسترى (۱۲۸۲ ـ ۱۳۷۴ش) ، تهران : مركز نشر كتاب ،

  • نام منبع :
    سهم زنان در نشر حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي مهريزي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2525
صفحه از 276
پرینت  ارسال به