199
سهم زنان در نشر حديث

قوى تر و بهتر قرار گيرد . از اين رو عمل مؤلّف ، در خور ارج و ستودنى است . اگر نويسنده به برخى نكات توجّه مى كرد ، اين اثر بهتر از اين قابل عرضه بود :
۱ . در شكل كنونى ، روش واحدى در اعراب گذارى ، اتّخاذ نشده است و اعراب گذارى احاديث ، در دو جلد بسيار متفاوت است ؛ برخى احاديث به طور كامل اعراب گذارى شده و برخى ديگر نه .
۲ . مؤلّف ، روش خود را در تنظيم و تبويب ، باز نگفته و آنچه بدان اشارت رفت ، از مقايسه كتاب با منابع و مآخذ به دست آمد .
۳ . بهتر آن بود كه روايات را شماره گذارى مى كرد .
۴ . شرح حال كوتاهى از تمام زنان راوى ، امرى سزاوار بود ؛ با توجّه به اين كه تعداد راويان صد نفر است و وى ، چهل تن را ترجمه كرده است .
۵ . لازم بود در مقدّمه ، سرگذشت روايت زنان ، ديدگاه عالمان رجال در اين زمينه ، كتبى كه به ترجمه زنان راوى پرداخته ، را بيان كند و دورنمايى از موضوع در اختيار خواننده قرار دهد .


سهم زنان در نشر حديث
198

احاديث را روايت كرده اند بيش از صد نفر هستند .
كتبى را كه مؤلّف ، مبنا قرار داده و احاديث را از آن استخراج كرده ، ۲۸ عنوان است :
۱ . صحيح البخارى ، ۲ . صحيح مسلم ، ۳ . سنن ابن ماجه ، ۴ . صحيح سنن ابن ماجه ، ۵ . المستدرك للحاكم ، ۶ . سنن الدار قطنى ، ۷ . مصنف ابن ابى شيبة ، ۸ . صحيح ابن حيّان ، ۹ . صحيح ابن خزيمة ، ۱۰ . مسند الشافعى ، ۱۱ . مسند ابى حنيفة ، ۱۲ . مصنف عبد الرزاق ، ۱۳ . مسند الدارمى ، ۱۴ . حلية الاولياء ، ۱۵ . صحيح ابن عوانة ، ۱۶ . سنن البيهقى ، ۱۷ . سنن ابى داوود ، ۱۸ . سنن الترمذى ، ۱۹ . صحيح ابى داوود ، ۲۰ . مسند الامام احمد ، ۲۱ . الفتح الربانى ، ۲۲ . موطأ الامام مالك ، ۲۳ . معاجم الطبرانى ، ۲۴ . مسند ابى يعلى ، ۲۵ . مسند البزّار ، ۲۶ . نيل الاوطار ، ۲۷ . مجمع الزوائد (للهيثمى) ، ۲۸ . جامع الاصول (لابن الاثير) .
در جزء اول اين كتاب ، روايات صحيح بخارى و صحيح مسلم گرد آمده است و در جزء دوم ، ساير احاديث جمع شده است . ترتيب و تبويب روايات ، به شيوه صحيح بخارى است . نويسنده ، مدّعى است رواياتى كه ضعف آن معلوم بوده در اين مجموعه نيامده است (ج ۲ ، ص ۸) . در مقدّمه جلد اول و دوم شرح كوتاهى از مهم ترين زنان راوى ارائه شده است .
عدد زنان ترجمه شده ، چهل تن است كه ۲۷ نفر در جلد نخست و سيزده تن در جلد دوم ، ترجمه شده است . شرح حال مختصرى نيز از همسران پيامبر در آغاز جلد نخست آمده است . نويسنده ، در پانوشت ها ، مأخذ احاديث را ذكر مى كند و غير از آن ، توضيحاتى نيز پيرامون سند ، راويان و برخى لغات اضافه مى كند . وى ، تعداد روايات عايشه را ۲۲۱۰ گفته است (ج ۱ ، ص ۱۱) . در پايان كتاب ، فهارس اعلام النساء ، اطراف الحديث و موضوعات را آورده كه بهره ورى از آن را آسان مى كند .
روشن است كه اين كار بدين شكل گسترده ، تازگى دارد و مى تواند مبناى كارهاى

  • نام منبع :
    سهم زنان در نشر حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي مهريزي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2658
صفحه از 276
پرینت  ارسال به