ر. ك: دانشنامه قرآن و حديث: ج ۱ ص ۲۴۳ (استئثار / فصل چهارم: گزارشهايى درباره فرمانِ «شكيبايى بر انحصارطلبى حكمرانان»).
۱۱ / ۱۴
حديثسازى براى نزديك شدن به حاكمان و قاضيان ستمگر
۸۱۷.كتاب سليم بن قيسـ به نقل از ابان بن ابى عيّاش ـ: ابو جعفر امام باقر عليهالسلام فرمود: «پس از وفات پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله، ما خاندان او، همواره خوار، رانده، محروم، كشته و طرد مىشويم. بر جان خود و دوستانمان بيمناكيم. دروغگويان، براى دروغشان جايى يافتند تا با آن به اولياى امور، قاضيان و كارگزاران اموى در هر شهر، نزديكى بجويند و احاديث دروغ و پوچى در باره [فضيلت] حاكمان پيشين براى دشمنان ما نقل كنند و از ما رواياتى را نقل كنند كه ما نگفتهايم، براى آن كه ما را زشت جلوه دهند و از خود بر ما دروغ ببندند و به واليان و قاضيانشان، با باطل و دروغ، تقرّب بجويند. بيشتر اين حديثسازى و فراوانى آن، در روزگار معاويه و پس از درگذشت امام حسن عليهالسلام بود....
و چه بسا مردى نيكنام و شايد پارسا و راستگو را مىديدى كه احاديث عجيب و غريبى در باره برترى برخى از خلفاى پيشين، نقل مىكند كه خدا، هيچ يك از آنها را تاكنون نيافريده است، در حالى كه خود مىپنداشت كه آنها حقّ است، از بس كه اين احاديث دروغ را از كسانى شنيده بود كه به دروغگويى و يا كمىِ پارسايى شناخته نمىشدند.
و از على عليهالسلام چيزهاى زشتى را روايت مىكنند و نيز از حسن و حسين عليهماالسلام احاديثى را نقل مىكنند كه خدا مىداند باطل و دروغ و پوچ هستند».
به امام عليهالسلام گفتم: خداوند به سامانت بدارد ! برخى از اين احاديث ساختگى را برايم بگو.
فرمود: «روايت ساختند كه دو سروَر پيرمردان اهل بهشت، ابو بكر و عمر هستند ! با عمر، سخن گفته مىشود و فرشته به او تلقين مىكند. آرامش [ايمانى] به زبان او سخن مىگويد ! فرشتگان هم از عثمان خجالت مىكشند !...». امام باقر عليهالسلام، بيش از صد روايت شمرد كه مىپندارند حقّ است و فرمود: «به خدا سوگند، همه آنها دروغ و باطل است».
