مطابق شمارى از احاديث اين باب، ۱ نماز به گونه كامل به همراه وضو در جريان عروج پيامبر خدا، به ايشان تعليم داده شد كه اين معنا با سوره اسرا - كه در مكّه نازل شده و به موضوع سفر آسمانى پيامبر پرداخته - و مشخّصاً با آيه ۷۸ اين سوره (مربوط به تشريع اوقات نماز) ، قابل تأييد است.
البته با وجود تعدّد اقوال در باره زمان وقوع معراج، آنچه مسلّم است، اين است كه عروج پيامبر صلى اللَّه عليه وآله به آسمان ، در مكّه و پيش از هجرت به مدينه روى داده است . ۲ بنا بر اين، نماز در شكل كامل آن، بر اساس فرمان الهى، در همان مكّه بر پيامبر واجب شده و به احتمال فراوان بر مسلمانان نيز در همان اوان، واجب گرديده است، هر چند دليلى قطعى بر اين ، در اختيار نداريم .
تشريع نمازهاى پنجگانه
ابن شهرآشوب، تشريع اصل نماز را - كه دو ركعتى و فاقد وقت خاصّى بوده - در همان مكّه مىداند كه ابتدا تنها بر پيامبر صلى اللَّه عليه وآله واجب و براى امّت، سنّت بوده است. به نقل او، واجب شدن نماز در قالب نمازهاى پنجگانه، پس از معراج، در سال نهم بعثت، ۳ صورت گرفته است. از سوى ديگر، يك روايت كه با سندى معتبر به امام زين العابدين عليه السلام مىرسد، وجوب نماز بر مسلمانان به صورت كنونى را در مدينه و پس از نيرومند شدن اسلام دانسته است. ۴