199
شناخت‌نامه نماز جلد اوّل

۲۶۱.امام على عليه السلام - در گفتارى كه در آن يارانش را به نماز سفارش مى‏فرمود - : و همانا نماز، گناهان را چون برگ فرو مى‏ريزد و آنها را مى‏گشايد، آن گونه كه بند از كسى بگشايند. پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله ، نماز را به چشمه آب گرم كه بر در خانه مرد روان باشد، تشبيه كرد كه شبانه روز، پنج بار خود را در آن بشويد، ديگر چركى بر تن وى نخواهد ماند.

۲۶۲.تفسير العيّاشى - به نقل از ابو حمزه ثمالى - : از يكى از آن دو (امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام) شنيدم كه مى‏فرمايد: «على عليه السلام رو به مردم كرد و فرمود: اميدوار كننده‏ترين آيه در كتاب خدا كدام است؟
برخى گفتند: آيه (بى گمان ، خداوند ، شرك ورزيدن به خود را نمى‏بخشد و كمتر از آن را براى هر كه بخواهد ، مى‏بخشد) .
فرمود: نيكوست ؛ ولى آن نيست.
برخى گفتند: آيه (اى بندگان من كه بر خويشتن زياده‏روى روا داشته‏ايد! از رحمت خدا نوميد مشويد) .
فرمود: نيكوست ؛ ولى آن نيست.
برخى گفتند: آيه (آنان كه چون كار زشتى كنند، يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى‏آورند و براى گناهانشان آمرزش مى‏خواهند) .
فرمود: نيكوست ؛ ولى آن نيست.
پس مردم، از سخن باز ايستادند و ايشان فرمود: اى مردم مسلمان! پاسخى داريد؟
گفتند: نه. به خدا سوگند، چيزى نمى‏دانيم .
فرمود: شنيدم كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله مى‏فرمايد: "اميدوار كننده‏ترين آيه در كتاب خدا اين است: (در دو طرف روز و نخستين ساعات شب ، نماز بر پا دار) " و همه آيه را قرائت كرد ۱ و فرمود: "اى على! سوگند به كسى كه مرا به حق، نويدبخش و هشدار دهنده برانگيخت، همانا يكى از شما كه به وضو بر مى‏خيزد، گناهانش از اندامش فرو مى‏ريزند و هنگامى كه با برون و درون به خدا رو مى‏كند، از نمازش باز نمى‏گردد، جز آن كه از گناهانش چيزى بر او نمانده است، آن گونه كه مادرش او را زاده بود. پس اگر به گناهى ميان دو نماز رو آورد، برايش چنين است" ، تا اين كه هر پنج نماز را شمرد و سپس فرمود : "اى على! جايگاه نمازهاى پنجگانه براى امّتم، چون جويى است كه بر درِ خانه يكى از شما روان باشد. پس چه گمان مى‏بريد اگر در تن وى چركى باشد و خود را در آن جوى ، پنج بار در روز بشويد؟ آيا در تن او چركى مى‏ماند؟ به خدا سوگند، نمازهاى پنجگانه براى امّتم نيز همين گونه اند"» .

1.ادامه آيه يعنى نويد بخش‏ترين جمله قرآنى، اين است: (نيكى‏ها بدى‏ها را از بين مى‏برند).


شناخت‌نامه نماز جلد اوّل
198

۲۶۱.عنه عليه السلام - في كَلامٍ لَهُ يوصي فيهِ أصحابَهُ بِالصَّلاةِ - : وإنَّها لَتَحُتُّ الذُّنوبَ حَتَّ الوَرَقِ ، وتُطلِقُها إطلاقَ الرِّبَقِ ۱ ، وشَبَّهَها رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه وآله بِالحَمَّةِ ۲ تَكونُ عَلى‏ بابِ الرَّجُلِ ، فَهُوَ يَغتَسِلُ مِنها فِي اليَومِ وَاللَّيلَةِ خَمسَ مَرّاتٍ ، فَما عَسى‏ أن يَبقى‏ عَلَيهِ مِنَ الدَّرَنِ! ۳

۲۶۲.تفسير العياشي عن أبي حمزة الثّماليّ : سَمِعتُ أحَدَهُما يَقولُ : إنَّ عَليًّا عليه السلام أقبَلَ عَلَى النّاسِ فَقالَ : أيُّ آيَةٍ في كِتابِ اللَّهِ أرجى‏ عِندَكُم ؟ فَقالَ بَعضُهُم : (إنَّ اللَّهَ لا يَغفِرُ أنْ يُشرَكَ بِهِ ويَغفِرُ ما دونَ ذلِكَ لِمَن يَشاءُ) ۴ ، قال : حَسَنَةٌ ولَيسَت إيّاها ، فَقالَ بَعضُهُم : (يا عِباديَ الَّذينَ أسرَفوا عَلى‏ أنفُسِهِم لا تَقنَطوا مِن رَحمَةِ اللَّهِ) ۵ ، قالَ : حَسَنَةٌ ولَيسَت إيّاها ، وقالَ بَعضُهُم : (الَّذينَ إذا فَعَلوا فاحِشَةً أو ظَلَموا أنفُسَهُم ذَكَرُوا اللَّهَ فَاستَغفَروا لِذُنوبِهِم) ۶ ، قالَ : حَسَنَةٌ ولَيسَت إيّاها .
قالَ: ثُمَّ أحجَمَ النّاسُ ، فَقالَ : ما لَكُم يا مَعشَرَ المُسلِمينَ ؟ قالوا : لا وَاللَّهِ ما عِندَنا شَي‏ءٌ ، قالَ : سَمِعتُ رَسولَ‏اللَّهِ صلى اللَّه عليه وآله يَقولُ : «أرجى‏ آيَةٍ في‏كِتابِ‏اللَّهِ : (وأقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وزُلَفًا مِنَ اللَّيلِ) ۷» وقَرَأَ الآيَةَ كُلَّها ، وقالَ: «يا عَليُّ، والَّذي بَعَثَني بِالحَقِّ بَشيرًا ونَذيرًا! إنَّ أحَدَكُم لَيَقومُ إلى‏ وضوئِهِ فَتَساقَطُ عَن جَوارِحِهِ الذُّنوبُ ، فَإِذَا استَقبَلَ اللَّهَ بِوَجهِهِ وقَلبِهِ لَم يَنفَتِل عَن صَلاتِهِ وعَلَيهِ مِن ذُنوبِهِ شَي‏ءٌ كَما وَلَدَتهُ اُمُّهُ ، فَإِن أصابَ شَيئًا بَينَ الصَّلاتَينِ كانَ لَهُ مِثلُ ذلِكَ ، حَتّى‏ عَدَّ الصَّلواتِ الخَمسَ» .
ثُمَّ قالَ : «يا عَليُّ ، إنَّما مَنزِلَةُ الصَّلَواتِ الخَمسِ لِاُمَّتي كَنَهرٍ جارٍ عَلى‏ بابِ أحَدِكُم ، فَما ظَنُّ أحَدِكُم لَو كانَ في‏جَسَدِهِ دَرَنٌ‏ثُمَّ اغتَسَلَ في‏ذلِكَ النَّهرِ خَمسَ مَرّاتٍ فِي اليَومِ، أكانَ يَبقى‏ في جَسَدِهِ دَرَنٌ؟ فَكذلِكَ - وَاللَّهِ - الصَّلَواتُ الخَمسُ لِاُمَّتي» . ۸

1.الرِّبَقُ : جمع ربقة : وهي في الأصل عروة في حبل تُجعل في عنق البهيمةِ أو يدها تُمسِكُها (النهاية : ج ۲ ص ۱۹۰ «ربق») .

2.الحَمَّة : مفرد الحمّامات ؛ وهي العيون الحارّة (مجمع البحرين : ج ۱ ص ۴۶۰ «حمم») .

3.نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۹ ، بحار الأنوار : ج ۸۲ ص ۲۲۴ ح ۴۸ .

4.النساء : ۴۸ و ۱۱۶ .

5.الزمر : ۵۳ .

6.آل عمران : ۱۳۵ .

7.هود : ۱۱۴ .

8.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۱۶۱ ح ۷۴ ، مجمع البيان : ج ۵ ص ۳۰۷ ، عوالي اللآلي : ج ۲ ص ۲۴ ح ۵۴ و ليس فيه صدره إلى‏ «ما عندنا شي‏ء» ، بحار الأنوار : ج ۸۲ ص ۲۲۰ ح ۴۱ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه نماز جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری مرتضی خوش‌نصیب، ترجمۀ عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 18836
صفحه از 440
پرینت  ارسال به