عبد، در آخر نماز، از پيشگاهِ مقدّس الهى باز مىگردد، اوّلين چيزى كه سوغات مىآوَرَد، سلامى از ناحيه اوست . ۱
آية اللَّه بهجت، شخصاً آن قدر از اُنس با خدا لذّت مىبرد كه طبق نقل نزديكان ايشان، نيمى از شبانه روز را به عبادت مشغول بود . ۲
رمز خودسازى و سازندگى
چنان كه گفتيم بر اساس آموزههاى قرآن كريم، پيامبر صلى اللَّه عليه وآله و اهل بيت عليهم السلام و تجربه بزرگان اهل معرفت، نماز، بالاترين نقش را در رشد و شكوفايى انسان دارد و در يك جمله: نماز، رمزخودسازى و سازندگى است. از اين رو، در نظام اسلامى، بايد تقويت و تعميق فرهنگ نماز، در صدر همه اولويتها باشد؛ اما با كمال تأسف بايد گفت كه غالب مردم و حتى بسيارى از نخبگان، اين جانمايه حركت به سوى قلّه تكامل را، چنان كه بايد نمىشناسند، و آن چنان كه شايد ، از آن، بهره نمىبرند!
چه بسا، جويندگان كمال، عمرى را در جستجوى راهنما و مُرشد و دستور العملهاى سُلوكى، به سر مىآورند، در حالى كه از اين كيمياى بى بديل خودسازى و سازندگى، غافل اند. در صورتى كه اگر به آيات روحبخش قرآن و سخنان پيامبر صلى اللَّه عليه وآله و اهل بيت عليهم السلام - كه سرآمد راهنمايان بشرند - مراجعه كنند، به سادگى در مىيابند كه نماز، بهترين و نزديكترين راهِ رسيدن به مقصد اعلاى انسانيت است.
با در نظر گرفتن آنچه در تبيين «حكمت نماز» بيان شد ، حتى اگر شريعت نيز آن را واجب نمىدانست ، عقل سليم، پايبندى به آن را ضرورى مىشمرد ؛ زيرا هيچ عاقلى خود را از آن همه آثار و بركات اين رمز رستگارى و كاميابى محروم نمىكند . از اين رو، بر پايه حديث «جنود عقل و جهل» ، امام صادق عليه السلام، نماز را در شمار سپاهيان عقل
