انجام شود، در اوّلين مرحله، انسان را از آلودگى‏هاى اخلاقى و عملى پاك مى‏كند و شيطان را از انسان، دور مى‏گرداند .
نماز، انسان را در برابر سختى‏هاى زندگى، مقاوم مى‏سازد، نگرانى و اضطراب و اندوه را از بين مى‏برد، و جان را آرامش مى‏بخشد و از اين رو، پيشوايان دين، در سختى‏ها، به نماز، پناه مى‏بردند.
فرشتگان الهى، نمازگزار را دعا مى‏كنند، رحمت الهى او را فرا مى‏گيرد، و دعاى او به اجابت، نزديك مى‏گردد.

برترين بركات نماز

برتر از همه بركات، اين كه: نماز، آينه جان را نورانى و نورانى‏تر مى‏كند، تا آن جا كه دل، جلوه‏گاه انوار جمال و جلال خداى سبحان مى‏گردد، و بدين‏سان، نمازگزار، به لقاى معبود خود نايل مى‏شود، در اين باره، آية اللَّه محمّدتقى بهجت رحمة اللَّه عليه فرمود:
نخستين مرتبه لقاء اللَّه [براى عبد]، اين است كه در حال نماز، براى او اُنس و دلْ‏گرمى پيدا مى‏شود و بالاترين مرتبه لقاء اللَّه، حالتى است كه در حديث «قُرب نوافل»، به آن اشاره شده است. ^۱
و بدين سان، نماز، معراج عارفان است، و هنگام نماز، براى نمازگزاران راستين، هنگام ديدار آنها با خداى سبحان است، چنان كه در روايتى از امير مؤمنان عليه السلام در تفسير «قد قامت الصلاة» آمده است :
أي حانَ وَقتُ‏الزِّيارَةِ وَالمُناجاةِ وقَضاءِ الحَوائِجِ ودَركِ‏المُنى‏ وَالوُصولِ إلَى اللَّهِ عزّ وجلّ. ^۲ [قد قامت الصلاة] يعنى وقت ديدار و مناجات و برآورده شدن حاجات و رسيدن به آرزو و وصول به خداى عزّ وجلّ فرا رسيد.
از منظر آية اللَّه بهجت - رضوان اللَّه عليه - ، سالك مى‏تواند با بهره‏گيرى از نماز، به

حكمت اجمالى نماز

نمازى كه بيش از هر عبادت ديگرى مايه يادكرد خداى متعال است و متقابلاً زمينه‏ساز يادكرد خداوند از بنده‏اش ، قطعاً بالاترين نقش را در تكامل انسان و ساختن جامعه آرمانى اسلام دارد ؛ زيرا - چنان كه پيش از اين به اشارت گذشت - ياد كردن خدا از بنده‏اش، در قالب ارزانى‏داشتِ نعمت و احسان و رضوان به او جلوه‏گر مى‏شود . پُر واضح است انسانى كه مورد چنين عناياتى از جانب پروردگار خود قرار گيرد، راه هدايت و تعالى و تكامل را يافته است . بنا بر اين، اگر بخواهيم حكمت نماز را با عبارتى كوتاه بيان كنيم، بايد از سخن نغز عارف واصل، مجاهد كبير، امام خمينى - رضوان اللَّه عليه - ياد كنيم كه «نماز، كارخانه انسان‏سازى است» . ^۱
از اين روست كه صادق آل محمد عليهم السلام فرمود :
ما أعلَمُ شَيئًا بَعدَ المَعرِفَةِ أفضَلَ مِن هذِهِ الصَّلاةِ ؛ ألا تَرى‏ أنَّ العَبدَ الصّالِحَ عيسَى بنَ مَريَمَ عليهما السلام قالَ : (وأوصاني بِالصَّلاةِ والزَّكاةِ ما دُمتُ حَيًّا) ^۲ . ^۳پس از معرفت، برتر از اين نماز ، چيزى نمى‏شناسم . نمى‏بينى كه بنده شايسته خدا ، عيسى بن مريم عليهما السلام ، گفت : (خدا مرا تا زنده‏ام، به نماز و زكات ، سفارش كرده است) .

حكمت تفصيلى نماز

افزون بر آيات و رواياتى كه در فصل سوم اين كتاب ، در تبيين حكمت نماز آمده‏اند، همه متونِ مرتبط با ويژگى‏هاى نماز و آثار و بركات آن، در واقع، اشاره است به حكمت تفصيلىِ اين عبادتِ بزرگ. بر پايه اين آموزه‏ها، نماز، اگر با آداب و شرايط آن