نتيجه و فايده آن ، حاصل نشود ، كه در اين صورت با ترك آن ، تفاوتى ندارد و مىتوان آن را هلاك شده و از ميان رفته دانست.
تضييع نماز از ديدگاه مفسّران
بنا به گفته امين الإسلام طَبْرِسى ، ۱ بسيارى از مفسّران كهن، آيه سوره مريم را ناظر به تأخير نماز و به جا آوردن آن در غير وقت و گروه اندكى نيز آيه را مربوط به ترك نماز دانستهاند. طَبْرِسى، بدون ذكر مستند خود ، معناى نخست را منقول از امام صادق عليه السلام مىداند، كه به نظر مىرسد سخن وى اشاره به اين حديث از امام صادق عليه السلام باشد :
إنَّ العَبدَ إذا صَلَّى الصَّلاةَ فى وَقتِها و حافَظَ عَلَيهَا ارتَفَعَت بَيضاءَ نَقِيَّةً ، تَقولُ : حَفِظتَنى حَفَظَكَ اللَّهُ ، و إذا لَم يُصَلِّها لِوقَتِها و لَم يُحافِظ عَلَيهَا ارتَفَعَت سَوداءَ مُظلِمَةً ، تَقولُ : ضَيَّعتَنى ضَيَّعَكَ اللَّهُ . ۲هنگامى كه بنده نماز را در وقتش و با حدودش بخواند ، سپيد و نورانى بالا مىرود و مىگويد: «مرا حفظ كردى . خدا تو را حفظ كند!» و هنگامى كه در غير وقتش و بدون حدودش بخواند، سياه و تاريك بالا مىرود و مىگويد: «مرا تباه كردى، خدا تو را تباه كند!» .
بيشتر تفسيرهاى ديگر نيز به همين دو معنا اشاره كردهاند، هر چند به حلّ اين اختلاف ظاهرى نپرداختهاند. شايد بتوان اين گونه گفت كه مفسّران ، هر دو قول را با هم سازگار و آنها را دو فرد از يك معناى كلّى دانستهاند، بدين معنا كه نمايانترين فرد «تضييع»، همان ترك كلّى نماز است و فرد ديگرش، عدم رعايت حدود و شرايط و اجزاى اصلى آن (مانند وقت) است.
به سخن ديگر، كسى كه نماز را آن اندازه به تأخير مىاندازد كه وقت اداى آن به پايان مىرسد و بايد در خارج از وقت ، قضا كند ، مقصودِ حقيقى نماز را - كه همان ذكر
