661
شناخت‌نامه نماز جلد دوّم

چهارركعتى خواند. ابن عمر هر گاه با امام [به جماعت ]نماز مى‏گزارد ، چهارركعتى نماز مى‏خواند و هر گاه به تنهايى به نماز مى‏ايستاد ، دوركعتى مى‏خواند . ۱
و نيز در كتاب المحلّى آمده:
از طريق سفيان بن عيينه از امام صادق عليه السلام از پدرش نقل است كه: عثمان در مِنا بيمار شد . على عليه السلام آمد و به ايشان گفته شد: براى مردم نماز بگزار. فرمود: «اگر مى‏خواهيد، همچون پيامبر خدا - يعنى دوركعتى - نماز مى‏گزارم». گفتند: نه، فقط نماز امير المؤمنين عثمان! او (على عليه السلام) نيز سر باز زد . ۲
اكنون اين فقيهان اهل سنّت اند كه بايد از عهده پاسخ اين پرسش بر آيند كه : چگونه رفتار غير مستند خليفه سوم، بر قول و فعل پيامبر خدا و اهل بيت و اصحاب ايشان و نيز دو خليفه نخست ، رجحان يافته است؟!

۹. جمع ميان دو نماز

اهل سنّت ، نمازهاى «ظهر و عصر» و «مغرب و عشا» را جدا از يكديگر اقامه مى‏كنند و پيوسته بر پيروان اهل بيت عليهم السلام به جهت جمع ميان آنها خرده مى‏گيرند . البته فقيهان اهل سنّت در موارد خاصّى همچون وقوف در مزدلفه و عرفات و مسافرت و پديد آمدن عذر ، با اختلاف در چگونگى سفر و عذر ، جمع ميان دو نماز را جايز مى‏دانند ؛ ليكن جواز جمع دو نماز در حَضَر به صورت اختيارى و بدون عذر را جز اقليتى نپذيرفته‏اند.
از سوى ديگر، محدّثان آنان ، روايات متعدّدى نقل كرده‏اند كه گوياى آن است كه پيامبر صلى اللَّه عليه وآله در غير مواردى هم كه اهل سنّت معترف اند ، با هدف رفع مشقّت از امّت،

1.صحيح مسلم: ج ۱ ص ۴۸۲ ح ۱۷ .

2.المحلّى : ج ۴ ص ۲۷۰.


شناخت‌نامه نماز جلد دوّم
660

نماز در سفر ، كارى است كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله انجام داده و خداوند در كتاب خود آن را بيان فرموده است‏ .

پايه گذار اتمام نماز در سفر

شواهد تاريخى ، گوياى آن اند كه خليفه سوم ، عثمان، پس از گذشت سال‏هاى آغازين خلافت خود، نخستين كسى بود كه به اتمام نماز در سفر اقدام كرد. شمارى از گزارش‏هاى تاريخى در اين باره به قرار زيرند :
در تاريخ الطبرى آمده است:
در اين سال (سال ۲۹) عثمان با مردم حج گزارد. او در منا چادر زد و آن ، نخستين چادرى بود كه عثمان در مِنا بر پا مى‏كرد. او نماز را در آن جا و در عرفه كامل خواند. واقدى به نقل از عمر بن صالح بن نافع ، از صالح وابسته توأمه مى‏گويد: از ابن عباس شنيدم كه مى‏گفت: نخستين بار كه مردم، آشكارا عليه عثمان سخن گفتند، زمانى بود كه وى پس از خواندن نماز دوركعتى در مِنا در دوران حكومتش، در سال ششم، نماز را به صورت چهارركعتى به جا آورد . در نتيجه بسيارى از صحابه بر او خرده گرفتند و نيز كسانى كه او را بسيار ملامت مى‏كردند ، تا آن كه على عليه السلام در جمع كسانى كه نزدش مى‏آمدند ، نزد وى آمد و گفت: نه اتّفاقى رخ داده و نه دين جديدى آمده است. هر آينه پيامبرت را ديدم كه [در مِنا ]نماز را دوركعتى مى‏خواند و سپس ابو بكر و عمر و خود تو در آغاز حكومتت. پس نمى‏دانم مرجع [كار تو ]چيست!؟ گفت: نظرى است كه بِدان رسيده‏ام‏ . ۱
همچنين مسلم در كتاب خود از ابن عمر گزارش كرده است:
پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله در مِنا دو ركعت نماز گزارد و پس از ايشان ، ابو بكر و پس از ابو بكر ، عمر و عثمان در آغاز خلافتش ، چنين كردند . پس از آن، عثمان نماز را

1.تاريخ الطبرى: ج ۴ ص ۲۶۷.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه نماز جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری مرتضی خوش‌نصیب، ترجمۀ عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 18595
صفحه از 862
پرینت  ارسال به