چگونه ماه به صورت هلال در مى‌‌آید)، (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الیَتامی؛۱ از تو سؤال می‌کنند با یتیمان چگونه رفتار کنند)، (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِیهِ؛۲ از تو در مورد جنگ در ماه حرام مى‌پرسند)، (یَسْئَلُونَکَ عَنِ الخَمْرِ وَ المیَسِر؛۳ نظر تو را در مورد شراب و قمار جویا مى‌شوند)، (یَسْئَلُونَکَ عَنِ ذی القَرنَین؛۴ از تو درباره ذو القرنین می‌پرسند) و (یَسْئَلُونَکَ عَنِ المَحیض؛۵ از تو در باره قاعدگى مى پرسند).
برخی از مقتضیّات و اسباب نزول قرآن، رخدادهاى خاص و برجستهاى بوده‌اند که نزول آیات معیّنى را ایجاب کرده‌اند و برخى از آنها شرایطِ عامِّ حاکم بر فضاى نزول قرآن به شمار مىروند. بنا بر این، همه آیات قرآن، اسباب نزول داشتهاند، با این توضیح که اسباب نزول برخى از آنها، خاص و اسباب نزول برخى دیگر از آنها، عام بوده است. با این توضیح، آیاتى که در اصطلاح، فاقد اسباب نزول خوانده مى‌شوند، بدون لحاظ شرایط محیطى و فرهنگى و اجتماعى و دینى عرب عصر نزول، نازل نگردیده‌اند و این، رمز بلاغت قرآن است؛ زیرا بلاغت کلام، به «رعایت مقتضاى حال مخاطب» تعریف شده است.۶
تأکید بر زبان متعارف
زبان قرآن، زبان عرفی است و به زبان عرفِ عامِّ عرب حجاز در عصر نزول، نازل شده است؛ زبانى که در مرکز حجاز آن عصر (مکّه و مدینه) رواج داشته است و زبان معیار آن مردم شمرده مىشده است. بر همین اساس، از الفاظ قرآن، همان معناهایى اراده شده است که معهود عرب عصر نزول قرآن بوده و ویژگىهاى زبانشناختى قرآن، همان ویژگىهاى زبانشناختى موجود در زبان آن مردم است؛ یعنى چنان که در زبان
