31
عرضۀ حدیث بر قرآن

شیطان و اولیای او: (وَ إِنَّ الشّیَاطِینَ لَیُوحُونَ إِلى‏ أَوْلِیائِهِمْ لِیُجادِلُوکمْ) ،۱

خدا و پیامبران: (إِنَّا أَوْحیَنا إِلَیکَ کَما أَوْحَینا إِلى‏ نُوحٍ وَ النَّبِیینَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَینا إِلى‏ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عِیسى‏ وَ أیُّوبَ وَ یُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَیمانَ وَ آتَینا داوُدَ زَبُوراًً) ،۲

خدا و پیامبر اسلام، که به نمونه‌ها‌ی آن پیش از این اشاره شد.

خدا و موسی علیه السلام و هارون: (وَ أَوْحَینا إِلى‏ مُوسى‏ وَ أَخِیهِ) ،۳
خدا و نوح علیه السلام: (فَأَوْحَینا إِلیَهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعیُنِنا وَ وَحْیِنا) ،۴
خدا و حواریان عیسی علیه السلام: (وَ إِذْ أَوْحَیتُ إِلَى الْحَوارِیّینَ) ،۵
خدا و مادر موسی علیه السلام: (وَ أَوْحَینا إِلى‏ أُمِّ مُوسى‏ أَنْ أَرْضِعِیهِ).۶

قول و مشتقّات آن نیز بیش از هزار و پانصد بار در قرآن آمده است. این بسامد، به گونه فعلی و گاه اسمی است. در گونه اسمی در یک مورد بر قرآن اطلاق شده و در صورت فعلی، گوینده، خدا، انسان و برخی حیوانات و مخاطب، انسان و سایر آفریدگان اند.

خدا و انسان: (فَقُلْنا یا آدَمُ إِنَّ هذا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِک) ،۷
خدا و فرشتگان: (وَ إِذْ قالَ رَبُّک لِلْمَلائِکةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً) ،۸
خدا و ابلیس: (قالَ یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیدیَ) ،۹
خدا و آسمان و زمین: (ثُمَّ اسْتَوى‏ إِلَى السَّماءِ وَ هِی دُخانٌ فَقالَ لَها وَ لِلْأَرْضِ ائْتِیا طَوْعاً أَوْ کرْهاً قالَتا أَتَینا طائِعِینَ) ،۱۰

1.انعام: آیۀ ۱۲۱.

2.نساء: آیۀ ۱۶۳.

3.یونس: آیۀ ۸۷.

4.مؤمنون: آیۀ ۲۷.

5.مائده: آیۀ ۱۱۱.

6.قصص: آیۀ ۷.

7.طه: آیۀ ۱۱۷.

8.بقره: آیۀ ۳۰.

9.ص: آیۀ ۷۵.

10.فصّلت: آیۀ ۱۱.


عرضۀ حدیث بر قرآن
30

در مواردی، گویا مراد، آفریدگان و پدیده‌ها هستند، مانند: (قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کلِماتُ رَبِّی وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً).۱

در مواردی، امر تکوینی و کلمات متعارف، هر دو، احتمال می‌روند، مانند: (وَ یَحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُجْرِمُونَ) ،۲(وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلى‏ ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَک مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِینَ) ،۳(وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ) ،۴(تَمَّتْ کلِمَتُ رَبِّکَ الْحُسْنى‏ عَلى‏ بَنِی إِسْرائِیلَ بِما صَبَرُوا) ۵ و (وَ إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ).۶

وحی به گونه اسمی، بر قرآن اطلاق شده و به گونه فعلی _ که نشان از دو طرف گوینده و شنونده یا پیام فرستنده و پیام گیرنده و مورد پیام دارد _ ، گوناگون و گسترده است.

پیام‌ها شامل قرآن و موارد خاص مانند: توحید خدا، ساختن کشتی، انداختن موسی علیه السلام در دریا و... اند. فرستنده پیام، خدا و سایر آفریدگان و گیرنده آن، پیامبران (عام و خاص) و گاهی آفریدگان دیگرند. در این مجال، بدون اشاره به موضوع پیام و تنها با اشاره به پیام فرستنده و پیام گیرنده، به موارد زیر اشاره می‌شود:

خدا و زمین: (یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها بِأَنَّ رَبَّک أَوْحى‏ لَها) ،۷
خدا و آسمان: (وَ أَوْحى‏ فی کلِّ سَماءٍ أَمْرَها) ،۸
خدا و زنبور عسل: (وَ أَوْحى‏ رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ) ،۹
خدا و فرشتگان: (إِذْ یُوحِی رَبُّکَ إِلَى الْمَلائِکةِ) ،۱۰

1.کهف: آیۀ ۱۰۹.

2.یونس: آیۀ ۸۲.

3.انعام: آیۀ ۱۱۶.

4.اعراف: آیۀ ۱۱۶.

5.بقره: آیۀ ۱۲۴.

6.زلزال: آیۀ ۴ _ ۵.

7.فصّلت: آیۀ ۱۲.

8.نحل: آیۀ ۶۸.

9.انفال: آیۀ ۱۲.

10.انعام: آیۀ ۱۲.

  • نام منبع :
    عرضۀ حدیث بر قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی احمدی نورآبادی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19065
صفحه از 312
پرینت  ارسال به