95
علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)

۳ / ۲

بيم از خدا

قرآن‏

«از ميان بندگان خدا ، تنها دانايان از او بيم دارند . بى‏گمان ، خدا پيروز و آمرزنده است» .

« ... بى‏گمان ، كسانى كه پيش از نزول آن ، دانش يافته‏اند، چون اين كتاب بر آنان خوانده شود، به سجده در مى‏افتند و مى‏گويند : منزّه است پروردگار ما كه بى‏گمان ، وعده پروردگار ما ، انجام شدنى است ، و به رو در مى‏افتند و مى‏گريند و بر فروتنى آنها مى‏افزايد» .

حديث‏

۲۱۴. پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله - در سفارشش به ابو ذر - : اى ابو ذر! به هر كس دانشى داده شود ، ولى [ از بيم خدا ]نگريد ، دانشى بى‏سود داده شده باشد؛ زيرا خداى عزّ و جلّ دانشمندان را توصيف فرموده و گفته است : «بى‏گمان ، كسانى كه پيش از نزول آن ، دانش يافته‏اند ، چون اين كتاب بر آنان خوانده شود ، سجده‏كنان به رو در مى‏افتند و مى‏گويند : منزّه است پروردگار ما كه بى‏گمان ، وعده پروردگار ما انجام شدنى است ، و به رو در مى‏افتند و مى‏گريند و بر فروتنى آنها افزوده مى‏شود»
.

۲۱۵. پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله : بيم [ از خدا] ، نشانه‏اى كافى بر وجود دانش است .

۲۱۶. امام على عليه السلام : مايه بيم [ از خدا] ، دانش است .

۲۱۷. امام على عليه السلام : هرگاه دانش انسان افزون شود ، بر ادبش افزوده مى‏شود و بيم وى از پروردگارش دو چندان مى‏شود .

۲۱۸. امام على عليه السلام : دانشى چون بيم نيست .


علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
94

۳ / ۲

الخَشيَة

الكتاب‏

«إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَؤُاْ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ».۱

«إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى‏ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا * وَ يَقُولُونَ سُبْحَنَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا * وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعًا».۲

الحديث‏

۲۱۴. رسول اللَّه صلى اللّه عليه و آله - في وَصِيَّتِهِ لِأَبي ذَرٍّ - : يا أبا ذَرٍّ ، مَن اُوتِيَ مِنَ العِلمِ ما لا يُبكيهِ لَحَقيقٌ أن يَكونَ قَد اُوتِيَ عِلماً لا يَنفَعُهُ، لِأَنَّ اللَّهَ نَعَتَ العُلَماءَ فَقالَ عزّ و جلّ : «إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْالْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى‏ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا * وَ يَقُولُونَ سُبْحَنَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا * وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعًا» .۳

۲۱۵. عنه صلى اللّه عليه و آله : كَفى‏ مِنَ العِلمِ الخَشيَةُ.۴

۲۱۶. الإمام عليّ عليه السلام : سَبَبُ الخَشيَةِ العِلمُ.۵

۲۱۷. عنه عليه السلام : إذا زادَ عِلمُ الرَّجُلِ زادَ أدَ بُهُ وتَضاعَفَت خَشيَتُهُ لِرَبِّهِ.۶

۲۱۸. عنه عليه السلام : لا عِلمَ كَالخَشيَةِ.۷

1.فاطر : ۲۸ .

2.الإسراء : ۱۰۷ - ۱۰۹

3.مكارم الأخلاق : ج ۲ ص ۳۶۷ ح ۲۶۶۱ عن أبي ذرّ .

4.تاريخ أصبهان: ج ۱ ص ۱۶۲ ح ۱۴۳ عن عائشة ، كنزالعمّال : ج ۱۰ ص ۲۵۷ ح ۲۹۳۶۸ .

5.غرر الحكم : ح ۵۵۳۵ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۸۱ ح ۵۰۷۶ .

6.غرر الحكم : ح ۴۱۷۴ .

7.غرر الحكم : ح ۱۰۴۶۹ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۵۳۶ ح ۹۸۳۳ .

  • نام منبع :
    علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 17548
صفحه از 973
پرینت  ارسال به