پيامبر خداست،۱ چنان كه در غالب احاديث اين باب، بر آن، تأكيد شده است:
يَتَمَسَّكونَ بِالأَمرِ الَّذى هُم عَلَيهِ حَتّى يَتَبَيَّنَ لَهُم.۲
به همان چيزى كه بدان پايبندند، تمسّك كنند، تا آن گاه كه حقيقت بر آنان روشن گردد.
بنا بر اين، در زمان غيبت امام عصر عليهالسلام كه دسترسى به وى و اطاعت از اوامر او، براى يكايك مسلمانان مقدور نيست، همه مسلمانان، اوّلاً بر اساس احاديثى كه دلالت بر وجوب معرفت (شناخت) امام زمان دارند، بر آنان واجب است كه براى شناخت او و اعتقاد به امامتش تلاش كنند و ثانياً طبق احاديث اين باب، وظيفه دارند كه در وظايف فردى و اجتماعى، به قرآن و سنّت و رهنمودهاى امامان پيشين عمل كنند،۳ كه اين، در احكام عملى، از طريق اجتهاد، يا تقليد از مجتهد، و يا احتياط، ميسّر مىگردد.
بنا بر اين، مقصود از رواياتى كه مىگويند: «تا وقتى امامْ شناخته نشود، حجّت الهى بر مردم، تمام نيست»،۴ اين است كه شرط يا مقدّمه «وجوب اطاعت از اوامر امام»، معرفت (شناخت) اوست و اگر كسى در شناخت امام زنده و حاضر، كوتاهى نكرده باشد، معذور است. بديهى است كه اين، موجب نمىگردد كه اوامرامامانِ پيشين، حجّيت نداشته باشند، يا تلاش براى شناخت امام كنونى و اعتقاد اجمالى به وى، ضرورى نباشد.
1.. بديهى است كه رهنمودهاى اهل بيت علیهم السّلام ، چيزى جز تبيين كتاب خدا و سنّت پيامبر خدا نيست .
2.. ر . ك : ص ۹۴ ح ۶۴ .
3.. ر . ك: كمال الدين : ص ۳۵۱ ح ۴۷ .
4.. ر.ك : الكافى : ج ۱ ص ۱۷۷ ح ۲ ، بحار الأنوار : ج ۴۹ ص ۲۶۷ ح ۸ از امام صادق عليهالسلام : «إنّ الحجّة لا تقوم للّهِ عز و جل على خلقِهِ إلاّ بإمامٍ حتّى يعرف ؛ حجّت خدا بر بندگانش به وسيله امام ، آن گاه تمام مىشود كه آن امام ، شناخته شود» . نيز ، ر.ك : الاختصاص : ص ۲۶۸ ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۲ ح ۱ .