عترتْ توصيه مىفرمايد، در برخى از منابع حديثى به جاى «عترت»، «سنّت» آمده است، چنان كه مالك در الموطّأ از پيامبر صلّىاللهعليهوآله (به طور مُرسَل) چنين نقل كرده است:
تَرَكتُ فيكُم أمرَينِ لَن تَضِلُّوا ما مَسَكتُم بِهِما: كِتابَ اللّهِ و سُنَّةَ نَبِيِّهِ.۱
دو چيز را در ميان شما بر جا گذاشتم كه اگر به آن دو چنگ زنيد، هرگز گمراه نمىشويد: كتاب خدا و سنّت پيامبرش.
حاكم، در المستدرك، روايت را اين گونه آورده است:
يا أيُّهَا النَّاسُ ! إنِّى قَد تَرَكتُ فيكُم ما إنِ اعتَصَمتُم بِهِ فَلَن تَضِلُّوا أبَدا: كِتابَ اللّهِ و سُنَّةَ نَبِيِّهِ.۲
اى مردم! من در ميان شما چيزى را بر جاى گذاشتم كه اگر به آن چنگ بزنيد، هرگز گمراه نمىشويد: كتاب خدا و سنّت پيامبرش.
با توجّه به ناهمگونى اين دو متن با گزارش مشهور حديث ثقلين، بررسى آنها، ضرورى است.
بررسى سند
الف ـ مهمترين مصدرِ روايت «كِتابَ اللّهِ وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِ»، الموطّأ مالك است كه اين روايت را به گونه «مُرسَل» (فاقد سند متّصل) نقل كرده است. با توجّه به اين كه هيچ يك از اصحاب صحاح ششگانه، اين عبارت را نقل نكردهاند و منابعى مانند: صحيح مسلم، سنن الترمذى، سنن النسائى، سنن الدارمى و مسند ابن حنبل، عبارت «كِتابَ اللّهِ وَ عِترَتى» را گزارش كردهاند، آنچه در الموطّأ آمده، از اعتبار لازم برخوردار نيست.
ب ـ حاكم نيشابورى، روايت ياد شده (كِتابَ اللّهِ وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِ) را از دو طريق، نقل كرده كه هر دو، شامل برخى راويانِ «ضعيف» اند. صالح بن موسى طلحى و اسماعيل
