۴ / ۱. غيبت امام عصر عليه‏السلام

حديث ثقلين، در حقيقت، يكى از ادلّه امامت و غيبت امام مهدى عليه‏السلام نيز هست. اين مدّعا با بيان يك مقدّمه قابل اثبات است. بر اساس اين حديث، همان گونه كه متن قرآن تا قيامت باقى خواهد ماند، يكى از امامان اهل بيت علیهم السّلام عليه‏السلام نيز تا قيامت، حيات خواهد داشت و در كنار قرآن خواهد بود.

در متن حديث ثقلين، سه قرينه وجود دارد كه به روشنى بر اين مدّعا دلالت مى‏كند:

الف ـ جمله «إنِّى تارِكٌ فيكُم الثَّقَلَينِ». بى‏ترديد، خطاب در اين جمله، اختصاص به اصحاب پيامبر صلّى‏الله‏عليه‏و‏آله ندارد ؛ بلكه شامل همه امّت اسلامى تا قيامت مى‏گردد. در غير اين صورت، «لَن تَضِلُّوا» و «حَتَّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ» بى‏معنا خواهند بود.

بنا بر اين، يكى از اهل بيت علیهم السّلام پيامبر صلّى‏الله‏عليه‏و‏آله، بايد تا قيامت حيات داشته باشد تا جمله «إنِّى تارِكٌ...» صادق باشد.

ب ـ جمله «إن تَمَسَّكتُم بِهِما لَن تَضِلُّوا». اين جمله، قرينه ديگرى بر استمرار امامتِ يكى از اهل بيت علیهم السّلام براى هميشه است ؛ زيرا اگر يكى از آنان تا قيامت در كنار قرآن نباشد، وجوب استمرار تمسّك به اهل بيت علیهم السّلام بى‏معنا خواهد بود.

ج ـ جمله «لَن يَفتَرِقا حَتَّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ». اين جمله در كنار دو جمله گذشته، بر

امام خمينى قدس‏سره در آغاز وصيّت‏نامه گران‏بار خود كه الهام گرفته از وصيّت‏نامه سياسى ـ الهى پيامبر خداست، در شرح حديث ثقلين، به اين نكته مهم اشاره مى‏كند كه:

شايد جمله «لَن يَفتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ» اشاره باشد به اين كه بعد از وجود مقدّس رسول خدا، هر چه بر يكى از اين دو گذشته است، بر ديگرى گذشته است و مهجوريت هر يك، مهجوريت ديگرى است.^۱

تاريخ سياسى اسلام، به روشنى اثبات مى‏كند كه ـ چنان كه پيامبر خدا صلّى‏الله‏عليه‏و‏آله نيز پيش‏بينى نموده بود ـ، تحقّق احكام قرآن در جامعه، بدون رهبرى سياسى اهل بيت، امكان‏پذير نيست ؛ چرا كه جداسازى اهل بيت علیهم السّلام از قرآن، حتّى با اجراى ظاهرى اين كتاب آسمانى، به تعطيل فرهنگ قرآن و آموزه‏هاى كليدى آن در جامعه اسلامى انجاميد.^۲

۴. حديث ثقلين و امامت امام مهدى عليه‏السلام

يكى از روشن‏ترين پيام‏هاى حديث ثقلين، بقاى اهل بيت علیهم السّلام تا دامنه قيامت است ؛ زيرا اگر اهل بيت علیهم السّلام پيامبر صلّى‏الله‏عليه‏و‏آله تا قيامت باقى نباشند، توصيه به تمسّك به آنها تا قيامت، بى‏معناست.^۳ براى توضيح اين پيام، تبيين سه مسئله ضرور است: