۱ / ۲
فرق ميان اسلام و ايمان
۱۷.امام رضا عليهالسلامـ در رساله محض الإسلام ـ: اسلام، غير از ايمان است. هر مؤمنى مسلمان است؛ امّا هر مسلمانى مؤمن نيست. سارق در حين سرقت، ايمان ندارد. زناكار در حين زنا كردن، ايمان ندارد. كسانى كه سزاوار كيفر حدّ هستند، مسلماناند؛ امّا مؤمن نيستند، كافر هم نيستند. خداوند متعال، مؤمن را به دوزخ نمىبرد؛ چون به او وعده بهشت داده است. كافر را هم از آتش بيرون نمىآورد؛ چون او را به آتش و جاودانگى در آن، تهديد كرده است. شرك به خود را نمىبخشد و جز آن [هر گناهى] را كه بخواهد، مىبخشد. گنهكارانِ اهل توحيد، در آتش جاودان نمىشوند؛ بلكه [سرانجام] از آن بيرون آورده مىشوند و شفاعت در حقّ آنان، جايز است. مرز و بومِ فعلى، مرز و بوم تقيّه است و مرز و بوم اسلام، نه سرزمين كفر است و نه سرزمين ايمان. امر به معروف و نهى از منكر، در صورتى كه ممكن باشد و بيم بر جان نرود، واجب است. ايمان، گزاردن امانت است و دورى كردن از همه گناهان بزرگ؛ شناختِ به دل است و اقرار با زبان و عمل كردن با اعضا[ى بدن].
۱ / ۳
چيزهايى كه ايمان داشتن به آنها واجب است
۱۸.امام رضا عليهالسلام: كسى كه به يگانگى خدا و مانند نداشتن او گواهى دهد و او را از آنچه سزاوارش نيست، پاك بداند و نيز گواهى دهد كه نيرو و توان، اراده و خواست، آفريدن و فرمان دادن، و قضا و قدر، همه از آنِ اوست و افعال بندگان، مخلوق به خلق تقديرى است، نه خلق تكوينى، و گواهى دهد كه محمّد صلىاللهعليهوآله فرستاده خداست و على و امامانِ پس از او عليهمالسلام حجّتهاى خدايند، و دوستان آنان را دوست بدارد و دشمنانشان را دشمن بدارد و از گناهان بزرگ، دورى كند و به رجعت و دو مُتعه (متعه نسا و متعه حج) اقرار كند و به معراج و سؤل در قبر و به حوض [كوثر] و شفاعت و آفريده شدنِ بهشت و دوزخ، و [به] صراط و ميزان و به رستاخيز و زنده شدنِ دوباره مردگان و به پاداش و حسابرسى ايمان داشته باشد، او مؤمن حقيقى و از شيعيان ما اهل بيت است.