۷ / ۷
حكمت تأخير در اجابت دعا
۳۸۴.الكافىـ به نقل از بزنطى ـ: به ابو الحسن (امام رضا عليهالسلام) گفتم: قربانت گردم! من چند سال است كه از خدا حاجتى خواستهام و از تأخير آن، در دلم ترديدى افتاده است.
فرمود: «اى احمد! مبادا شيطان به تو راه يابد تا نااميدت سازد. ابو جعفر (امام باقر) ـ كه درودهاى خدا بر او باد ـ مىفرمود: مؤمن از خداوند عز و جل حاجتى مىخواهد و خداوند برآوردن حاجتش را به تأخير مىافكند ؛ چون صداى او و شنيدن نالهاش را دوست دارد».
سپس فرمود: «به خدا سوگند، اين كه خداوند عز و جل خواستههاى دنيوى مؤمنان را به تأخير(/ به آخرت) مىافكند، برايشان بهتر از آن است كه در همين دنيا به آنها بدهد. دنيا چه ارزشى دارد؟ ابو جعفر عليهالسلام مىفرمود: مؤمن بايد در هنگام آسايش [و خوشى]، همان گونه به درگاه خدا دعا كند كه در وقت سختى [و گرفتارى] دعا مىكند، نه اين كه هر گاه به او عطا شد، [در دعا كردن] سست شود. پس، از دعا كردن خسته مشو ؛ زيرا دعا نزد خداوند عز و جل جايگاهى [بلند] دارد. بر تو باد شكيبايى و طلب روزىِ حلال و به جاى آوردن صله رحم، و از اظهار دشمنى با مردم بپرهيز ؛ زيرا ما خاندانى هستيم كه با هر كه از ما ببُرد، مىپيونديم و به هر كه با ما بدى كند، خوبى مىكنيم، و به خدا سوگند كه در اين كار، فرجام نيك مىبينيم. كسى كه در اين دنيا از نعمت برخوردار است، [چنين است كه]هر گاه [از خدا]بخواهد و به او داده شود، باز هم چيز ديگرى طلب مىكند و نعمت [خدا]در نظرش كوچك مىآيد. بنا بر اين، از هيچ چيزى سير نمىشود. و هر گاه نعمت فراوان شود، مسلمان از اين جهت در معرض خطر قرار مىگيرد ؛ زيرا حقوقى بر او واجب است و بيم آن مىرود كه در آنها كوتاهى ورزد. بگو بدانم، اگر من سخنى به تو بگويم، به سخن من اعتماد دارى؟».
گفتم: قربانت گردم! اگر به سخن شما كه حجّت خدا بر خلق او هستيد، اعتماد نكنم، به چه كسى اعتماد كنم؟
فرمود: «پس، اعتمادت به خدا بيشتر باشد ؛ زيرا خداوند به تو وعده[ى اجابت دعا]داده است. آيا نه اين است كه خداوند عز و جل مىفرمايد: «هر گاه بندگانم از تو در باره من پرسيدند، [بگو:] من نزديك هستم و دعاى دعاكننده را، هر گاه مرا بخواند، اجابت مىكنم»، و فرموده است: «از رحمت خدا نوميد نشويد»، و فرموده است: «و خدا از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مىدهد». پس، به خداى عز و جل مطمئنتر باش تا به ديگران، و در دل خويش جز خوبى جاى ندهيد، كه شما آمرزيدهايد».