333
گزیده حکمت‌نامه رضوی

۶ / ۶

اخلاق و كردار والاى امام علیه السلام

۲۶۶.عيون أخبار الرضا عليه‏السلامـ به نقل از ابراهيم بن عبّاس ـ: هرگز نديدم كه امام رضا عليه‏السلام با سخنى بر كسى درشتى كند و نديدم كه سخن كسى را قطع كند تا وقتى كه گوينده سخنش را تمام كند و هيچ كس را در نيازى كه توان بر آوردنش را داشت، پس نمى‏زد و هرگز در حضور كسى، پاى خود را دراز نمى‏كرد و در برابر هم‏نشينش تكيه نمى‏داد و نديدم كه به يكى از چاكران و غلامانش دشنام دهد و نديدم كه آب دهان بيندازد و هرگز نديدم در خنده خود، قهقهه كند ؛ بلكه خنده‏اش لبخند بود. هر گاه تنها مى‏شد و سفره مى‏انداخت، چاكران و غلامان، حتّى دربان و مهترِ اسبان را نيز بر سر سفره مى‏نشاند.
در شب، كم‏خواب و بيدارى‏اش فراوان بود. بيشتر شب‏ها را تا صبح، زنده مى‏داشت و فراوان روزه مى‏گرفت و در سه روز از ماه، روزه را از دست نمى‏داد و مى‏فرمود: «اين، روزه، مادام العمر است». فراوان احسان مى‏كرد و پنهانى صدقه مى‏داد و بيشتر آن، در شب‏هاى تاريك بود. هر كس ادّعا كرد كه نظير ايشان را در فضيلت ديده است، باور مكن.

۲۶۷.عيون أخبار الرضا عليه‏السلامـ به نقل از عبد السلام بن صالح هروى ـ: در سرخس به درِ خانه‏اى رفتم كه امام رضا عليه‏السلام را در آن محبوس كرده و به بندش كشيده بودند. از زندانبان اجازه ورود خواستم. او گفت: نمى‏توانى او را ديدار كنى. گفتم: چرا؟ گفت: زيرا او گاه، در شبانه‏روز، هزار ركعت نماز مى‏گزارد. فقط در اوّل روز و قبل از زوال [ظهر] و هنگام زردى آفتاب، ساعتى از نماز دست مى‏كشد و در اين اوقات هم، بر سجّاده خود نشسته است و با خدايش مناجات مى‏كند.


گزیده حکمت‌نامه رضوی
332

۶ / ۶

مَكارِمُ أخلاقِهِ وأعمالِهِ

۲۶۶.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام عن إبراهيم بن العبّاس: مارَأَيتُ أبا الحَسَنِ الرِّضا عليه‏السلام جَفا أحَداً بِكَلِمَةٍ قَطُّ، ولا رَأَيتُهُ قَطَعَ عَلى أحَدٍ كَلامَهُ حَتّى يَفرُغَ مِنهُ، وما رَدَّ أحَداً عَن حاجَةٍ يَقدِرُ عَلَيها، ولا مَدَّ رِجلَهُ بَينَ يَدَي جَليسٍ لَهُ قَطُّ، ولا اتَّكَأَ بَينَ يَدَي جَليسٍ لَهُ قَطُّ، ولا رَأَيتُهُ شَتَمَ أحَداً مِن مَواليهِ ومَماليكِهِ قَطُّ، ولا رَأَيتُهُ تَفَلَ، ولا رَأَيتُهُ يُقَهقِهُ في ضِحكِهِ قَطُّ، بَل كانَ ضِحكُهُ التَّبَسُّمَ.وكانَ إذا خَلا ونَصَبَ مائِدَتَهُ أجلَسَ مَعَهُ عَلى مائِدَتِهِ مَماليكَهُ ومَواليَهُ، حَتَّى البَوّابَ [و۱] السّائِسَ.وكانَ عليه‏السلام قَليلَ النَّومِ بِاللَّيلِ، كَثيرَ السَّهَرِ، يُحيي أكثَرَ لَياليهِ مِن أوَّلِها إلَى الصُّبحِ، وكانَ كَثيرَ الصّيامِ ؛ فَلا يَفوتُهُ صيامُ ثَلاثَةِ أيّامٍ فِي الشَّهرِ، ويَقولُ: ذلِكَ صَومُ الدَّهرِ.وكانَ عليه‏السلام كَثيرَ المَعروفِ وَالصَّدَقَةِ فِي السِّرِّ، وأكثَرُ ذلِكَ يَكونُ مِنهُ فِي اللَّيالي المُظلِمَةِ. فَمَن زَعَمَ أنَّهُ رَأى مِثلَهُ في فَضلِهِ فَلا تُصَدِّق.۲

۲۶۷.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام عن عبد السلام بن صالح الهرويّ: جِئتُ إلى بابِ الدّارِ الَّتي حُبِسَ فيها الرِّضا عليه‏السلام بِسَرَخسَ، وقَد قُيِّدَ عليه‏السلام، فاستَأذَنتُ عَلَيهِ السَّجّانَ فَقالَ: لا سَبيلَ لَكَ إلَيهِ، قُلتُ: ولِمَ؟ قالَ: لِأَنَّهُ رُبَّما صَلّى في يَومِهِ ولَيلَتِهِ ألفَ رَكعَةٍ، وإنَّما يَنفَتِلُ مِن صَلاتِهِ ساعَةً في صَدرِ النَّهارِ وقَبلَ الزَّوالِ وعِندَ اصفِرارِ الشَّمسِ، فَهُوَ في هذِهِ الأَوقاتِ قاعِدٌ في مُصَلاّهُ ويُناجي رَبَّهُ.۳

1.. سقطت الواو من المصدر وأثبتناها من بحار الأنوار .

2.. عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : ج۲ ص۱۸۴ ح۷ ، إعلام الورى : ج۲ ص۶۳ .

3.. عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : ج۲ ص۱۸۳ ح۶ ، بحار الأنوار : ج۴۹ ص۹۱ ح۵ .

  • نام منبع :
    گزیده حکمت‌نامه رضوی
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، تلخیص: مرتضی خوش نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 23005
صفحه از 545
پرینت  ارسال به