289
گزیده حکمت‌نامه رضوی

۲ / ۹

ارزيابى روايات نقل شده در فضائل اهل بيت علیهم السلام

۲۱۰.عيون اخبار الرضا عليه‏السلامـ به نقل از ابراهيم بن ابى محمود ـ: به امام رضا عليه‏السلام گفتم: اى فرزند پيامبر خدا! ما در باره فضائل امير مؤمنان و فضائل شما اهل بيت، اخبارى در دست داريم كه راويانِ آنها، مخالفان شما هستند و چنان اخبارى را از شما سراغ نداريم. آيا آنها را بپذيريم؟
امام رضا عليه‏السلام فرمود: «اى پسر ابو محمود! پدرم از پدرش از جدّش به من خبر داد كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «هر كس به گوينده‏اى گوش بسپارد، او را عبادت كرده است. بنا بر اين، اگر گوينده از خدا بگويد، [شنونده]در واقع، خدا را عبادت كرده است و اگر از ابليس بگويد، ابليس را عبادت كرده است».
امام رضا عليه‏السلام سپس فرمود: «اى پسر ابو محمود! مخالفان ما، در باره فضائل ما اخبارى را جعل كرده‏اند كه بر سه دسته‏اند: يك دسته از آنها غلوآميزند. دسته دوم، كوتاهى در حقّ ماست و دسته سوم، تصريح به معايب دشمنان ماست. هرگاه مردم، اخبار غلوآميز در باره ما را بشنوند، شيعيان ما را تكفير مى‏كنند و آنان را معتقد به ربوبيّت ما مى‏خوانند و هر گاه اخبار تقصيرآميز در باره ما را بشنوند، به آنها معتقد مى‏شوند و هر گاه اخبارى را بشنوند كه در آنها با نامِ دشمنان ما، به ما بد گفته شده است، از ما صراحتا بد مى‏گويند، حال آن كه خداوند عز و جل فرموده است: «آنان را كه [مشركان] به جاى خدا مى‏خوانند، دشنام مدهيد كه آنان نيز خدا را به ستم و از روى نادانى، دشنام خواهند داد».
اى پسر ابو محمود! وقتى مردم به راست و چپ مى‏روند، تو از راه ما جدا مشو ؛ زيرا هر كس با ما همراه باشد، ما با او همراه هستيم و هر كه از ما جدا شود، ما نيز از او جدا مى‏شويم. كم‏ترين چيزى كه انسان را از ايمان بيرون مى‏برَد، اين است كه به ريگى بگويد: اين يك هسته است و سپس به آن معتقد شود و از كسى كه با او مخالفت ورزيد، تبرّى جويد.
اى پسر ابو محمود! آنچه را برايت گفتم، حفظ كن ؛ زيرا خير دنيا و آخرت را در آن، براى تو گردآورى كردم».


گزیده حکمت‌نامه رضوی
288

۲ / ۹

تَقييمُ ما رُوِيَ في فَضائِلِ أهلِ البَيت علیهم السلام

۲۱۰.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام عن إبراهيم بن أبي محمود: قُلتُ لِلرِّضا عليه‏السلام: يابنَ رَسولِ اللّه‏، إنَّ عِندَنا أخباراً في فَضائِلِ أميرِ المُؤمِنينَ عليه‏السلام وفَضلِكُم أهلَ البَيتِ، وهيَ مِن رِوايَةِ مُخالِفيكُم ولا نَعرِفُ مِثلَها عَنكُم، أفَنَدينُ بِها؟فَقالَ: يابنَ أبي مَحمودٍ، لَقَد أخبَرَني أبي عَن أبيهِ عن جَدِّهِ عليهم‏السلام أنَّ رَسولَ اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله قالَ: «مَن أصغى إلى ناطِقٍ فَقَد عَبَدَهُ ؛ فَإِن كانَ النّاطِقُ عَنِ اللّه‏ عز و جل فَقَد عَبَدَ اللّه‏، وإن كانَ النّاطِقُ عَن إبليسَ فَقَد عَبَدَ إبليسَ».ثُمَّ قالَ الرِّضا عليه‏السلام: يابنَ أبي مَحمودٍ، إنّ مُخالِفينا وَضَعوا أخباراً في فَضائِلِنا، وجَعَلوها عَلى أقسامٍ ثَلاثَةٍ: أحَدُها الغُلُوُّ، وثانيها التَّقصيرُ في أمرِنا، وثالِثُها التَّصريحُ بِمَثالِبِ أعدائِنا ؛ فَإِذا سَمِعَ النّاسُ الغُلُوَّ فينا كَفَّروا شيعَتَنا، ونَسَبوهُم إلَى القَولِ بِرُبوبيَّتِنا، وإذا سَمِعوا التَّقصيرَ اعتَقَدوهُ فينا، وإذا سَمِعوا مَثالِبَ أعدائِنا بِأَسمائِهِم ثَلَبونا بِأَسمائِنا، وقَد قالَ اللّه‏ عز و جل: «وَلاَ تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوَاً بِغَيْرِ عِلْمٍ»۱.يابنَ أبي مَحمودٍ، إذا أخَذَ النّاسُ يَميناً وشِمالاً فالزَم طريقَتَنا ؛ فَإِنَّهُ مَن لَزِمَنا لَزِمناهُ، ومَن فارَقَنا فارَقناه. إنَّ أدنى ما يُخرِجُ الرَّجُلَ مِنَ الإيمانِ أن يَقولَ لِلحَصاةِ: هذِهِ نَواةٌ، ثُمَّ يَدينَ بِذلِكَ ويَبرَأَ مِمَّن خالَفَهُ.يابنَ أبي مَحمودٍ، احفَظ ما حَدَّثتُكَ بِهِ ؛ فَقَد جَمَعتُ لَكَ فيهِ خَيرَ الدُّنيا والآخِرَةِ.۲

1.. الأنعام : ۱۰۸ .

2.. عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : ج ۱ ص ۳۰۴ ح ۶۳ ، بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۲۳۹ ح ۱ .

  • نام منبع :
    گزیده حکمت‌نامه رضوی
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، تلخیص: مرتضی خوش نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 23104
صفحه از 545
پرینت  ارسال به