قضا و قدر است ؛ زيرا كسى كه به تقدير خداوندْ باور دارد، به روشنى مىداند كه آنچه در زندگى او پيش مىآيد و آنچه پيش نمىآيد، خوب باشد يا بد، زشت باشد يا زيبا، بر اساس تقدير الهى است.
هفت. اهمّيت ايمان به قضا و قدر
ايمان به تقدير الهى، از آن جا كه ملازم با انكار نقش غير خداى يگانه در تدبير جهان هستى است، يكى از پايههاى اصلى توحيد شمرده شده است. در حديثى از پيامبر صلىاللهعليهوآله آمده است:
الإِيمانُ بِالقَدَرِ نِظامُ التَّوحيد.۱
قوام توحيد، ايمان به قدر است.
در احاديث فراوانى، تأكيد شده است كه انسان، تا وقتى به تقدير الهى ايمان نداشته باشد، از بركاتايمان حقيقى، بىبهره خواهد بود. همچنينكسى كه مدّعى اسلام باشد و قَدَر را انكار كند، «كافر»، «مجوسى» و «ملعون» ناميده شده است.۲
البتّه به اين نكته مهم بايد توجّه داشت كه ايمان به تقدير، با تدبير و برنامهريزى و تلاش براى زندگىِ برتر، نه تنها منافات ندارد، بلكه تدبير و تلاش، نوعى تقديرند، چنان كه قرآن تصريح مىكند:
«وَ أَنْ لَّيْسَ لِلاْءِنسَنِ إِلاَّ مَا سَعَى.۳
براى انسان، جز حاصل تلاش او نيست».
آيه بدين معناست كه در نظام آفرينش، بر اساس تقدير الهى، انسان، تنها از تدبير