امام صادق عليه السلام تأكيد مى فرمود كه روز عاشورا بايد در يادها بماند و مصيبت اين روز ، بسى مهم تلقّى شود و در بزرگداشت آن ، كوشش شود . از اين رو ، توصيه مى فرمود كه : مؤمنان ، در روز عاشورا به عزا بنشينند و آنان كه برايشان ممكن است ، بر سرِ مزار آن شهيدِ شاهد ، حضور يابند ، لباس عزا به تن كنند و از لذّات و سرخوشى و خوردن غذاهاى لذيذ ، امساك كنند و حادثه غم آگين و شگفت كربلا را در ذهن ، مجسّم نمايند و هر چند به تنهايى ، به ياد آن روز باشند و عزادارى كنند .
به راستى ، آيا اين همه ، فراتر از يادآورى يك داستان غم انگيز نيست ؟ عاشورا در سيره امامان عليهم السلام ، به دوش كشيدن يك فرهنگ است . عاشورا ، يك مكتب است ، نه صرفا حادثه اى غم انگيز و اسفبار .
ج ـ توسعه عزادارى (روزگار امام كاظم عليه السلام و امام رضا عليه السلام )
روزگار امام كاظم عليه السلام ، روزگارى شايان توجّه و به لحاظ سياسى و فرهنگى ، بسيار تأمّل برانگيز است ؛ چرا كه روزگارى است كه شيعه در آستانه يك خيزش همگانى است . از اين رو ، آموزه هاى امام كاظم عليه السلام ، تنبّه آفرين اند .
امام كاظم عليه السلام از آغاز محرّم ، حزن و اندوه خود را بر مى نمود و آن را تا روز عاشورا ، ادامه مى داد و بدين سان ، عزادارى دهه اوّل محرّم را پايه گذارى نمود و در حقيقت ، ادب عزادارى روز عاشورا را براى شيعيان ، رقم زد. امام عليه السلام با اين رويكرد ، چنان نمود كه مؤمنان ، بايد به استقبال روز عاشورا بروند و از چند روز پيش از آن ، به اين رويداد مهم ، توجّه كنند و آن روز را در اوج عزادارى سر كنند .
امام رضا عليه السلام نيز ـ كه به لحاظ سياسى و فرهنگى ، در روزگار خويش ، مكانت ويژه اى يافت و همين ، موجب نفوذ بيشتر كلام ايشان شد ـ به عزادارى امام حسين عليه السلام اهمّيت مى داد ، شيعيان را به اهمّيت محرّم و دهه آغازين آن ، واقف مى ساخت و با تبيين سيره پدر بزرگوارش در باره حادثه كربلا ، به ترويج آن ، همّت مى گماشت .
آنچه گذشت ، نگاهى گذرا بر سيره امامان عليهم السلام (شامل : گفتار ، رفتار و ترغيب) پس
