تاريخچه بناى حرم امام حسين عليه السلام
مزار امام عليه السلام در قرن اوّل هجرى
پس از شهادت امام حسين عليه السلام و آن گاه كه دشمنان، ميدان جنگ را با بدن هاى برهنه شهيدان ، ترك كردند، طايفه بنى اسد ـ كه از دوستداران اهل بيت عليهم السلام بودند و مسكن آنان ، غاضريّه بود ـ ، در ميدان ، حاضر شدند و شهداى كربلا را دفن كردند. اهمّيتى كه آنان براى امام حسين، فرزندش على اكبر و برادرش عبّاس عليهم السلام ، قائل بودند سبب شد براى هر يك از آن بزرگواران مزارى ايجاد گردد . مزارى هم براى ساير شهيدان برپا شد كه بعدها به حرم امام حسين عليه السلام ملحق گرديد.
جابر بن عبد اللّه بن حِزام انصارى ، روز اربعين شهادت امام حسين عليه السلام ، وارد كربلا شد و بر سرِ مزار امام عليه السلام رفت. اين ، نشان از آن دارد كه قبر ، كاملاً مشخّص و معيّن بوده است.
مزار امام عليه السلام در قرن دوم هجرى
ده ها روايت از امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام وجود دارد كه از شيعيان مى خواهند تا به زيارت قبر امام حسين عليه السلام بروند . گرچه به لحاظ سياسى ، دشوار است كه بپذيريم در دوره اُمَويان ، بر قبر امام حسين عليه السلام بنايى هر چند مختصر ، بوده است ، امّا اشاراتى در برخى از نقل ها آمده است كه حكايت از آن دارد كه پيش از سال ۱۴۸ هجرى ـ كه سال رحلت امام صادق عليه السلام است ـ ، بر مزار امام حسين عليه السلام ، بنايى هر چند مختصر ، بوده است .
جسارت به قبر امام حسين عليه السلام ، مى تواند از دوران سختگيرى هارون الرشيد