فصل چهارم : نمونههايى از احاديث تفسيرى
۴ / ۱
آنچه اسباب نزول را روشن مىكند
۴۵۰.امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام - در باره اين سخن خدا عزّ وجلّ : (وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ؛ بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد بامداد از رشته سياه [شب]، آشكار شود) - : در باره خَوّات بن جُبَير انصارى نازل شد . او در جنگ خندق با پيامبر صلى اللَّه عليه وآله همراه بود . شب را با دهان روزه ، به روز رساند و قبل از اين كه اين آيه نازل شود ، وضعيت چنين بود كه اگر شخص روزهدار ، شب مىخوابيد ديگر حق نداشت غذا بخورد . خوّات ، پيش خانوادهاش آمد و از آنان پرسيد : غذايى داريد؟ گفتند : نخواب تا برايت غذا تهيّه كنيم . او تكيه داد و خوابش برد . گفتند : خوابت برد؟ گفت : آرى . او به همين حال ماند تا اين كه صبح شد و به خندق آمد ؛ ولى مدام بى حال مىشد . پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله از كنار او گذشت . وقتى حال او را ديد ، خوّات ماجرا را براى ايشان باز گفت . پس خداوند عزّ وجلّ اين آيه را فرو فرستاد : (بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد بامداد، از رشته سياه [شب]، آشكار شود) . ۱
