ز - قرائت با ترتيل ۱
قرآن
(و قرآن را با ترتيل بخوان). ۲
حديث
۳۶۴.امام على عليه السلام: از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله در باره اين سخنِ خداوند متعال : (و قرآن را با ترتيل بخوان) سؤال شد ، فرمود : «آن را كاملاً استوار بخوان و چون ريگ ، پخش و پراكندهاش مكن و آن را مانند شعر ، تند [و پيوسته ]نخوان ؛ [بلكه ]در شگفتىهاى آن ، درنگ كنيد ، دلهايتان را با آن ، به حركت درآوريد و همه كوشش شما اين نباشد كه سوره را به پايان برسانيد» . ۳
۳۶۵.صحيح مسلم - به نقل از حذيفه - : شبى با پيامبر صلى اللَّه عليه وآله نماز خواندم . [سوره] بقره را آغاز كرد . . . و آرام آرام مىخواند . هر گاه به آيهاى مىرسيد كه در آن تسبيح خدا بود ، تسبيح مىگفت ، و هر گاه به درخواستى مىرسيد ، [از خداوند] درخواست مىكرد ، و هر گاه به [آيه مشتمل بر ]پناه بردن [به خدا ]مىرسيد ، پناه مىبرد . ۴
۳۶۶.امام صادق عليه السلام: قرآن را نبايد تند تند خواند ؛ بلكه بايد شمرده و آرام خوانده شود ، و هر گاه به آيهاى رسيدى كه در آن از بهشت ياد شده است ، درنگ كن و از خداوند عزّ وجلّ بهشت را درخواست كن ، و نيز هر گاه به آيهاى برخوردى كه در آن از آتش ياد شده است ، درنگ كن و از دوزخ ، به خدا پناه ببر . ۵
1.در مفردات ألفاظ القرآن راغب آمده است: رَتَل ، يعنى هماهنگ و منظّم بودن چيزى همراه با درست بودن آن. گفته مىشود: «رَجُلٌ رَتَلُ الأسنان»، يعنى : مرد داراى دندانهاى رديف و منظّم. ترتيل : يعنى بيرون فرستادن كلمه از دهان با سهولت و درستى و به معناى شمرده و آرام خواندن و اظهار حروف و حركات .
2.مزّمّل: آيه ۴ : (وَ رَتِّلِ الْقُرْءَانَ تَرْتِيلاً) .
3.إنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه وآله سُئِلَ عَن قَولِ اللَّهِ تَعالى : (وَ رَتِّلِ الْقُرْءَانَ تَرْتِيلاً) فَقالَ صلى اللَّه عليه وآله: ثَبِّتهُ تَثبيتاً ، لا تَنثُرهُ نَثرَ الرَّملِ ، ولا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعرِ ، قِفوا عِندَ عَجائِبِهِ ، حَرِّكوا بِهِ القُلوبَ ، ولا يَكُن هَمُّ أحَدِكُم آخِرَ السّورَةِ (الجعفريّات: ص ۱۸۰ ، مجمع البيان: ج ۱۰ ص ۵۶۹) .
4.صَلَّيتُ مَعَ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه وآله ذاتَ لَيلَةٍ ، فَافتَتَحَ البَقَرَةَ ... يَقرَأُ مُتَرَسِّلاً ، إذا مَرَّ بِآيَةٍ فيها تَسبيحٌ سَبَّحَ ، وإذا مَرَّ بِسُؤالٍ سَأَلَ ، وإذا مَرَّ بِتَعَوُّذٍ تَعَوَّذَ (صحيح مسلم: ج ۱ ص ۵۳۶ ح ۲۰۳ ، سنن أبى داوود: ج ۱ ص ۲۳۰ ح ۸۷۱) .
5.إنَّ القُرآنَ لا يُقرَأُ هَذرَمَةً ولكِن يُرَتَّلُ تَرتيلاً ، فَإِذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ الجَنَّةِ فَقِف عِندَها ، وسَلِ اللَّهَ عزّ وجلّ الجَنَّةَ ، وإذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ النّارِ فَقِف عِندَها ، وتَعَوَّذ بِاللَّهِ مِنَ النّارِ (الكافى: ج ۲ ص ۶۱۷ ح ۲ وص ۶۱۸ ح ۵ ، مجمع البيان: ج ۱۰ ص ۵۶۹) .