399
گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث

۳ / ۳

آداب لمس قرآن‏

قرآن‏

(جز پاكان آن را لمس ۱ نكنند). ۲

حديث‏

۲۲۰.امام كاظم عليه السلام : قرآن را بدون وضو و با حالت جنابت ، لمس مكن و نسخه‏هاى (/ خطّ) آن را نيز لمس نكن و آن را [به خود ]آويزان مكن . خداوند متعال مى‏فرمايد : (جز پاكان ، آن را لمس نكنند) . ۳

1.اشاره به حرمت دست زدن ، بوسيدن و رساندن جايى از بدن به نوشته قرآن براى كسى است كه وضو ندارد و طاهر معنوى نيست . گفتنى است برخى مفسّران ، مفهوم آيه را و يا لازم معنايى آن را ، انحصار فهم قرآن به مطهّرون دانسته و به رواياتى اشاره كرده‏اند . (ر.ك : تفسير الصافى : ج ۵ ص ۱۲۹ ، تفسير آلوسى : ج ۷ ص ۱۵۴ ، الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۹ ص ۱۳۷ .

2.واقعه : آيه ۷۹ : (لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ) .

3.المُصحَفُ لا تَمَسَّهُ عَلى‏ غَيرِ طُهرٍ ، ولا جُنُباً ، ولا تَمَسَّ خَيطَهُ ، ولا تُعَلِّقهُ ، إنَّ اللَّهَ تَعالى‏ يَقولُ: (لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ)(تهذيب الأحكام: ج ۱ ص ۱۲۷ ح ۳۴۳ ، بحار الأنوار: ج ۸۰ ص ۲۵۶) .


گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
398

فصل سوم : آداب مربوط به قرآن‏

۳ / ۱

وجوب احترام نهادن به آن‏

۲۱۶.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله: اى حافظان قرآن! با ارج نهادن به كتاب خدا ، با خداوند ، دوستى ورزيد ، تا او نيز شما را دوست‏تر بدارد و نزد بندگانش محبوبتان گردانَد . ۱

۲۱۷.امام على عليه السلام: به مسلمان نبايد گفت : «مَردَك» و يا به قرآن ، «قرآنك» و يا به مسجد ، «مسجدك» ۲ . ۳

۳ / ۲

آداب نوشتن قرآن‏

۲۱۸.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله: قرآن را جز در چيز پاك ، ننويسيد . ۴

۲۱۹.الكافى - به نقل از محمّد بن ورّاق - : قرآنى را كه با آب طلا مُهر خورده و آخر هر ده آيه آن ، طلاكارى شده بود و در آخر آن نيز يك سوره با آب طلا نوشته شده بود ، ۵ به امام صادق عليه السلام نشان دادم . ايشان ، به چيزى از آن ، جز به نوشتن قرآن با آب طلا ، خُرده نگرفت و فرمود : «خوش ندارم كه قرآن ، جز با مركّب سياه ، نوشته شود ، چنان كه اوّل بار ، نوشته شده بود» . ۶

1.يا حَمَلَةَ القُرآنِ ! تَحَبَّبوا إلَى اللَّهِ بِتَوقيرِ كِتابِهِ ، يَزِدكُم حُبّاً ، ويُحَبِّبكُم إلى‏ عِبادِهِ (مجمع البيان : ج ۱ ص ۸۵ ، جامع الأخبار: ص ۱۱۵ ح ۲۰۲) .

2.مقصود ، اين است كه نبايد از اينها كه داراى حرمت هستند ، با بى‏احترامى و عناوين تحقيرآميز ، ياد كرد.

3.لا يُسَمَّى المُسلِمُ رُجَيلاً ، ولا يُسَمَّى المُصحَفُ مُصَيحِفاً ، ولَا المَسجِدُ مُسَيجِداً (النوادر ، راوندى : ص ۱۹۴ ح ۳۵۶ ، بحار الأنوار: ج ۷۶ ص ۳۵۸ ح ۲۷) .

4.لا تَكتُبُوا القُرآنَ إلّا في شَي‏ءٍ طاهِرٍ (فضائل القرآن ، ابى عبيد : ص ۲۴۴ ح ۴) .

5.منظور ، تذهيبِ آخر آن مصحف يا تذهيب جلد آن است، همان گونه كه متعارف است . شايد هم منظور ، تذهيب نام‏هاى سوره‏ها يا نگارش زرّين سوره آخر قرآن باشد و يا كتابتِ علائم حزب‏ها با آب طلا، تا ختم قرائتشان معلوم باشد. احتمال هم دارد كه منظور ، تزيين حواشى قرآن با آب طلا و يا طلاكارىِ علائم پايان آيات آن باشد . خدا مى‏داند .

6.عَرَضتُ عَلى‏ أبي عَبدِاللَّهِ عليه السلام كِتاباً فيهِ قُرآنٌ مُخَتَّمٌ مُعَشَّرٌ بِالذَّهَبِ ، وكُتِبَ في آخرِهِ سورَةٌ بِالذَّهَبِ ، فَأَرَيتُهُ إيّاهُ ، فَلَم يَعِب فيهِ شَيئاً إلّا كِتابَةَ القُرآنِ بِالذَّهَبِ ، وقالَ: لا يُعجِبُني أن يُكتَبَ القُرآنُ إلّا بِالسَّوادِ كَما كُتِبَ أوَّلَ مَرَّةٍ (الكافى: ج ۲ ص ۶۲۹ ح ۸ ، تهذيب الأحكام: ج ۶ ص ۳۶۷ ح ۱۰۵۶) .

  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24599
صفحه از 597
پرینت  ارسال به