۵ / ۷
توبه نمودن فُضَيل بن عياض
۱۷۶.تهذيب الكمال - به نقل از فضل بن موسى - : فُضَيل بن عِياض ، عيّارى بود كه ميان اَبيوَرد و سَرَخس ، راهزنى مىكرد . سبب توبهاش ، آن بود كه وى ، عاشق دختركى (/ كنيزكى) شد . شبى ، در حالى كه از ديوار ، بالا مىرفت تا نزد وى رود ، شنيد كه كسى مىخوانَد : (آيا گاهِ آن نرسيده است كه مؤمنان ، دلهايشان به ياد خدا خاشع شود؟!)۱ . چون اين را شنيد ، گفت : چرا ، اى پروردگار من! گاهِ آن رسيده است .
آن گاه ، باز گشت و آن شب را به ويرانهاى پناه بُرد و در آن جا ، كاروانيانى را ديد كه برخى از ايشان مىگفتند : «برويم» و برخى ديگر مىگفتند : «تا صبح بمانيم ، كه فضيل ، در راه است و راه را بر ما مىبندد» .
فضيل مىگويد : من در انديشه شدم و با خود گفتم : من شب در پىِ گناهم و گروهى از مسلمانان ، در اين جا از من مىترسند ! حتماً خداوند ، مرا به اين جا كشانده است تا دست از گناه بشُويَم . بار خدايا ! به درگاهت ، توبه كردم و توبهام را مجاورت با بيت الحرام ، قرار دادم . ۲