مژدههاى انجيل
همان طور كه گذشت ، قرآن تصريح مىكند كه در انجيل مطالبى در مورد پيامبر اكرم و يارانش مكتوب بوده و آن مطالب در دسترس مسيحيان نيز بوده است . امروزه اين سؤال مطرح است كه در كدام كتاب مسيحيان چنين مواردى يافت مىشود . پروفسور نيل رابينسون ، ۱ دانشمند و كشيش مسيحى كه به دين مبين اسلام مشرّف شده و اكنون سالهاست كه به پژوهشهاى قرآنى مشغول است ، گزارش قرآن كريم از مَثَل ياران پيامبر در انجيل ۲ را اشاره به مَثَل برزگر در انجيل مىداند . ۳ وى مىنويسد : از ديدگاه قرآن ، با ظهور اسلام ، تعاليم توحيدى عيسى عليه السلام - كه دير زمانى به وسيله كليسا تيره و تار و مغشوش شده بود - در نهايت ، به سان بذرى كاشته شده در خاك حاصل خيز به بار نشست . ۴ وى همچنين در باره اشاره انجيل يوحنا به پيامبر اسلام مىنويسد : مطابق اين انجيل ، «فارقليط موعود (محمد) ، مؤمنان را به تمام حقيقت رهنمون مىسازد» ، و از آن جا كه قادر به خواندن و نوشتن نيست (اُمّى) ، «او از ناحيه خود سخن نمىگويد» ، يعنى تنها آنچه را از طريق وحى مىشنود بيان مىكند . ۵ واژه محمّد در لغت به معناى «ستوده» ۶ و احمد به معناى «بسيار ستوده» ۷ است . هر دو واژه ، معادلهاى قريبالمعنى براى واژه يونانى «پيراكلوتوس» ۸ است كه آن نيز واژهاى با همان تعداد از حروف مصمّت با واژه «پاراكلوتوس» ۹ است و به همين دليل براى گويندگان زبانهاى سامى ، داراى روح معنايى يكسانى است . بنا بر اين ، لازم نيست چنين فرض بگيريم كه مسيحيان به طور عمدى در متن انجيل دست برده و كلمه «پاراكلوتوس» را جايگزين «پيراكلوتوس» نمودهاند تا پيشگويى عيسى در مورد پيامبر اسلام را از بين ببرند . ۱۰ گفتنى است كه برخى از مسلمانان مدعى شدهاند كه اين كلمه در اصل «پريكلوتوس» به معناى احمد بوده و مسيحيان آن را به «پاراكلوتوس» به معناى تسلّىدهنده تغيير دادهاند . ۱۱ مسيحيان در جواب اين اتهام مىگويند كه در نسخههايى از اناجيل كه قدمت آن به قرنها قبل از ظهور اسلام بر مىگردد ، نيز واژه «پاراكلوتوس» ثبت شده است و با اين بيان ، ادعاى تحريف اناجيل را كه از سوى برخى مسلمانان ادعا شده است ، زير سؤال مىبرند و مىگويند چه طور ممكن است كسى چند قرن قبل از ظهور اسلام و نزول قرآن به قصد از بين بردن پيشگويى ظهور پيامبر اسلام ، نام وى را از اناجيل به واژه ديگرى تبديل كرده باشد؟! بنا بر اين ، با تبيين پروفسور رابينسون ، لازم نيست مسيحيان را به تحريف اناجيل متهم كنيد ، بلكه به علت يكسان بودن حروف مصمّت هر دو كلمه و روح معنايى يكسان اين دو واژه نزد سامىزبانان ، در بسيارى از اناجيل به صورت «Parakletos» نوشته شده است .
در مناظره امام رضا عليه السلام در مجلس مأمون ، آن حضرت به جاثليق فرمود : «آيا اين سخن عيسى عليه السلام را مىدانى كه فرمود : من به سوى پروردگار شما و پروردگار خودم مىروم و بارقليطا خواهد آمد . او مرا تأييد و تصديق مىكند ، همانطور كه الآن من به او گواهى دادم ، و اوست كه همه چيز را براى شما تبيين خواهد كرد؟» . آن گاه آن كشيش مسيحى تأييد كرد كه اين مطالب در انجيل آمده است . ۱۲
نكته ديگر آن كه لزومى هم ندارد كه اصرار كنيم اين كلمه در اصل پريكلوتوس بوده و به عمد و يا سهو پاركلوتوس خوانده شده است . بلكه با فرض پاراكلوتوس هم بر پيامبر اسلام قابل تطبيق است . اشتباهى كه در ترجمههاى انجيل يوحنّا اتفاق افتاده ، اين است كه اين كلمه را به روح القدس برگردان كردهاند كه درست نيست . در اناجيل ، و از جمله انجيل يوحنا ، و ديگر نوشتههاى مسيحيان ، واژه روح القدس ، جزو آشناترين واژهها و پر كاربرد است ، از اين رو ، اين سؤال مطرح مىشود كه چرا در اين جا به جاى روح القدس ، واژه پاراكلوتوس به كار رفته است . يهوديان يونانىدانِ قرن اوّل ميلادى ، پاراكلوتوس را به معناى واسطه و شفيع به كار بردهاند و با توجه به اوصافى كه براى او در انجيل يوحنا آمده ، تنها بر يك انسان قابل تطبيق است . اوّل آن كه ، او به عنوان واسطه خداوند ، جانشين عيسى عليه السلام مىشود ، در حالى كه روح القدس از جنس بشر نيست . پس او بايد پيامبرى چون عيسى و از جنس بشر باشد . در رساله يوحنّا ، همين واژه در مورد خود عيسى عليه السلام به عنوان پيامبر خدا به كار رفته است . ۱۳ در اين عبارت هم مىگويد كه خداوند پس از من يك پاراكلوتوس ديگرى را خواهد فرستاد . علاوه بر اين ، نمىتوان عبارت «او از خود سخن نمىگويد ، بلكه از آنچه شنيده است سخن خواهد گفت» را به روح القدس نسبت داد ؛ زيرا كار روح القدس ، القا و الهام بر قلب است . در متن يونانى ، دو كلمه «اكوء» و «لالى» به كار رفته كه اوّلى به معناى دريافت صداها و دومى به معناى توليد اصوات است كه بر فعل «شنيدن و سخن گفتن» دلالت دارد كه از افعال انسانى است . ۱۴ قرآن كريم نيز بر اين امر تأكيد دارد كه پيامبر اسلام صلى اللَّه عليه وآله به خواندن وحى مأمور است و تنها از آنچه بر او خوانده مىشود پيروى كند : ( فَإِذَا قَرَأْنَهُ فَاتَّبِعْ قُرْءَانَهُ )۱۵ و با اين آيه بر فعل خواندن تأكيد شده است ، علاوه بر آن كه نام كتاب آسمانى نازل بر پيامبر اسلام ، «قرآن» است كه به معناى «خواندن» است .
1.نگارنده درسال تحصيلى ۲۰۰۲ - ۲۰۰۳ ميلادى كه به دانشگاه ولز در بريتانيا رفته بودم با اين استاد دانشگاه آشنا شدم . ايشان از شاگردان جان هيك است و سالها در دانشگاههاى ليدز و ولز در بريتانيا به عنوان استاد فعاليت كرده است . پروفسور رابينسون كه انگليسى الاصل است ، به زبانهاى عبرى، يونانى، لاتين، آلمانى، فرانسه و عربى نيز مسلط است و هم اكنون در دانشگاه سئول در كره جنوبى فعاليت مىكند . از وى چندين كتاب و مقاله در زمينه اسلام و مسيحيت منتشر شده است .
2.ر . ك : حجرات : آيه ۲۹ .
3.ر . ك : مرقس : باب ۴ ، آيه ص ۳ - ۱۵ .
4.عيسى در قرآن ، عيساى تاريخى و اسطوره تجسد : ص ۱۵۵ .
5.يوحنا : باب ۱۳ آيه ۱۶ .
6.Praised
7.Highly Praised
8.Periklutos
9.Parakletos = Paraclete
10.ر . ك : محمد خاتم پيامبران : ج ۱ ص ۵۱۱ - ۵۱۲ .
11.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۱۳۹ - ۱۵۸ .
12.رساله يوحنا : باب ۱ ، آيه ۲ .
13.مقايسه ميان تورات ، انجيل ، قرآن و علم ، ص ۱۵۳ - ۱۵۴ .
14.قيامت : آيه ۱۸ .